Niewiele "frymuśnego" w książkach…
Przymiotnik frymuśny czyli 'wyróżniający się nietypową i rzadko spotykaną formą, wymyślny, fantazyjny' nie należy do popularnych we współczesnej polszczyźnie. Narodowy Korpus Języka Polskiego, swoisty skarbiec słów i związków wyrazowych współcześnie używanych, zawiera zaledwie dwa cytaty, których komponentem jest frymuśny.
Oba pochodzą z nie najnowszych już tekstów należących do literatury pięknej ("Popiołów" S. Żeromskiego i "Pokolenia" B. Czeszki). W Internecie możemy znaleźć takie wyrażenia, jak frymuśny domek, frymuśne kapcie, frymuśny sos makowy, frymuśne piece, a nawet nazwę firmową Frymuśny Pacjent.
Francuski rodowód
Przymiotnik frymuśny najprawdopodobniej wywodzi się od francuskiego rzeczownika frimousse, oznaczającego buzię (por. franc. frime 'mina, grymas'). Starsze słowniki łączą wyraz frymuśny ze staroniemieckim słowem frühmuos. Najstarsze odnotowane użycie słowa frymuśny pochodzi z XVI wieku. Pojawiło się ono w zaprzeczonej formie niefrymuśny w Książkach o wychowaniu dzieci… Erazma Glicznera: "[...] tego niemała potrzeba jest, aby rodzicy dzieci a syny swe na wodzy mieli, ony od zbytków jakich niefrymuśnych, karanim a łajanim hamowali [...]". Należy dodać, że jest to jedyna poświadczona forma pochodząca z XVI stulecia. Prawdopodobnie użyty przez autora Książek przymiotnik niefrymuśny znaczył wtedy tyle co 'niepotrzebny'.
Zapomniane?
W ciągu wieków słowo nie było często używane - przynajmniej tak możemy sądzić na podstawie obserwacji danych słownikowych. W polszczyźnie XIX-wiecznej frymuśny znaczył 'kapryśny, grymaśny', 'wyszukany, niezwykły, niezwyczajny', 'pyszny, zarozumiały'. Współcześnie słowo frymuśny ma ograniczony zasięg występowania: w słowniku Witolda Doroszewskiego uznano je za przestarzałe, a w nowszych słownikach - za książkowe, ale także potoczne, zatem nieobecne w polszczyźnie ogólnej.
Oprac. prof. Rafał Zarębski przy współudziale Magdaleny Gozdek
Redakcja: Centrum Promocji
Zapraszamy na stronę Biura Prasowego UŁ: https://biuroprasowe-uni-lodz.prowly.com/