PROFIL PRACOWNIKA: Jarosław Wierzbiński

Jestem profesorem tytularnym. Pracuję na stanowisku naukowo-dydaktycznym. Z uczelnią łódzką związany jestem od 1976 r. Studia rusycystyczne odbyłem w latach 1971–1976: rozpocząłem je na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i po I roku kontynuowałem jako stypendysta MNiSW na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Rostowskiego, broniąc pracę magisterską nt. poetyki Cichego Donu Michaiła Szołochowa. W 1984 r. uzyskałem stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Rostowskim na podstawie rozprawy pt. Relacje antonimiczno-synonimiczne w leksyce (na materiale utworów Antona Czechowa). W roku 2000 uzyskałem na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy nt. Stylistyczny fenomen języka artystycznego Michała Zoszczenki. Tytuł naukowy profesora otrzymałem w 2013 r. Podstawą wniosku awansowego była m.in. monografia pt. Monumentalizacja języka w Rosji XX wieku (Eksplikacja diachroniczna paradygmatów naukowych). W 2001 r. objąłem kierownictwo Katedrą Językoznawstwa, a w latach 2013–2022 (po przekształceniu Instytutu w jednostkę kierunkową) sprawowałem funkcję kierownika Zakładu Językoznawstwa. Dwie kadencje (lata 2005–2012) pełniłem obowiązki prodziekana Wydziału Filologicznego UŁ. Przez kolejne dwie kadencje (lata 2012–2020) sprawowałem funkcję dyrektora Instytutu Rusycystyki UŁ.

Moje zainteresowania badawcze obejmują kilka zakresów tematycznych:

- Językoznawstwo rosyjskie i porównawcze. - Pogranicze lingwistyki i nauk kognitywnych. - Semantyka i stylistyka tekstu. - Językowa organizacja tekstu literackiego. - Kategorie semantyki leksykalnej. - Styl artystyczny m.in. A. Czechowa, M. Szołochowa, W. Majakowskiego, M. Zoszczenki. - Leksykologia, słowotwórstwo i gramatyka współczesnego języka rosyjskiego. - Problematyka paremiologiczna. - Ideologizacja języka w porewolucyjnej Rosji oraz dyskurs polityczny. - Zagadnienia teoretyczno-metodologiczne.

W ramach zainteresowań naukowych realizowałem rozliczne projekty naukowe i dydaktyczne: 1. Wielokrotnie granty w ramach Programu LLP – Erasmus. Wygłaszałem wykłady w uczelniach zagranicznych: Wielkie Tyrnowo, Sofia, Szumen, Wilno,Giessen, Ostrawa, Stambuł, Mediolan. 2. Kilka razy skutecznie aplikowałem w sprawie grantu uczelnianego na badania własne lub zespołowe w związku z realizacją projektów naukowych w Zakładzie Językoznawstwa. 3. Dwukrotnie realizowałem grant w zagranicznej partnerskiej jednostce slawistycznej (Uniwersytet Justusa Liebiga w Giessen).

W kontekście prac badawczych regularnie współpracuję z instytucjami naukowymi w kraju oraz ze slawistami w Moskwie, Kazaniu, Wołgogradzie, Smoleńsku, Rostowie nad Donem, Kijowie, Wilnie, Sofii, Wielkim Tyrnowie, Szumen, Magdeburgu i Giessen.

Mój dorobek naukowy obejmuje ponad 170 pozycji, w tym 9 druków zwartych: sześć monografii, skrypt, podręcznik, autoreferat, 13 książek redagowanych bądź współredagowanych, 58 artykułów naukowych i 49 rozdziałów, 11 tekstów recenzyjnych oraz 30 innych opracowań, jak szkice, tezy, komunikaty, sprawozdania, biogramy naukowe. Mam ponadto w swoim dorobku około 20 prac przekładowych. Sporządziłem też 16 recenzji wydawniczych opublikowanych książek. Publikacje ukazały się zarówno w prestiżowym piśmiennictwie krajowym, jak też wydawnictwach periodycznych za granicą – w Rosji, Ukrainie, Białorusi, Litwie, Węgrzech, Czechach, Bułgarii, Kirgizji, Kazachstanie, RFN, Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych.

Wśród publikacji czołowe miejsce zajmują opracowania zwarte (podaję je w układzie chronologicznym): 1. autoreferat rozprawy doktorskiej: Антонимо-синонимические отношения в лексике (на материале художественных произведений А. П. Чехова), Ростов-на-Дону: Изд-во РГУ 1984; 2. monografia: Stylistyczny fenomen języka artystycznego Michała Zoszczenki, Łódź: Wyd. UŁ, 1999; 3. skrypt: Mорфемика. Морфонология. Словообразование (учебное пособие по русскому языку) / Morfemika. Morfonologia. Słowotwórstwo (skrypt do nauki języka rosyjskiego), Тернополь: Изд-во “Studia Methodologica”, 2009; 4. podręcznik: Semantyka słowa. Kategorie semantyki leksykalnej (podręcznik do nauki języka rosyjskiego) / Значение слова. Категории лексической семантики (учебное пособие по русскому языку, Łódź: Wyd.Primum Verbum, 2011; 5. monografia: Языковой монументализм в России ХХ века (Диахроническая экспликация научных парадигм) / Monumentalizacja języka w Rosji XX wieku (Eksplikacja diachroniczna paradygmatów naukowych), Łódź: Wyd. UŁ, 2012; 6. monografia: Семантика идиостиля А.П. Чехова (на материале антонимических образований и смежных явлений) / Semantyka idiolektu Antoniego Czechowa (na materiale relacji antonimicznych i zjawisk pokrewnych), Łódź: Wyd. Primum Verbum, 2013; 7. monografia: Михаил Зощенко: текстологические исследования и анализы, семантика и стилистика / Michaił Zoszczenko: studia i analizy tekstologiczne, semantyka i stylistyka, Łódź: Wyd. UŁ,2017; 8. monografia: Szkice ze stylistyki lingwistycznej / Очерки по лингвостилистике, Łódź: Wyd. UŁ, 2017; 9.monografia: Языковая картина мира: аксиологический потенциал концептов в русско-польском сопоставлении / Językowy obraz świata. Aksjologiczny potencjał konceptów w rosyjsko-polskiej konfrontacji, Łódź: Wyd. UŁ, 2020.