Bohaterowie stulecia: Marszałek Józef Piłsudski

Spośród "ojców" polskiej niepodległości z 1918 r., Józef Piłsudski - irredentysta, przywódca socjalistów, brygadier Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, Marszałek, pogromca Armii Czerwonej, architekt demokratycznej II RP, a później autor zamachu stanu z 1926 r. i dyktator - dystansuje rywali popularnością wśród współczesnych i potomnych...

 

Samotny i niezrozumiany Ojciec Niepodległości

By się o tym przekonać, wystarczy dokonać bilansu książek, filmów, ulic, i pomników dedykowanych Piłsudskiemu, Dmowskiemu, Paderewskiemu, Witosowi, czy Daszyńskiemu. Sytuację tę zwykle tłumaczy się tym, że jako romantyk, a zarazem "silny" przywódca, dążący do naprawy państwa, Komendant jest bliski mentalności Polaków. Jeśli tak jest, to doprawdy prawdziwy paradoks.

Okazuje się ni mniej, ni więcej, że zawdzięczał i zawdzięcza on swą popularność wśród rodaków cechom i intencjom, które… nigdy nie były mu bliskie! Piłsudski nie był bowiem romantykiem. Jeśli już to - kolejny oksymoron! - romantycznym realistą. Romantyzm przejawiał się w wyznaczaniu maksymalistycznego strategicznego celu: suwerennej i bezpiecznej Polski. Realizm - w pragmatycznej, koniunkturalnej, wręcz oportunistycznej taktyce, mającej umożliwić jego osiągnięcie.

To ta paradoksalna mieszanka sprawiała, iż w zależności od zmieniających się okoliczności dawny lider socjalistów stawiał w obliczu wojny na oddziały strzeleckie i ideę Legionów, a urodzony dyktator zarządzał najpierw wybory do Sejmu Ustawodawczego (by związać obywateli z państwem, a przy tym dać władzom RP demokratyczną legitymację i międzynarodowe uznanie w dobie konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r.), a później z bronią w ręku obalić "sejmokrację" i zaprowadzić rządy autorytarne.

Czy jednak przewrót majowy miał być w istocie wstępem do naprawy państwa? Dlaczego w takim razie - z góry przepraszam urażonych - rasowe "zwierzę polityczne", jakim był Piłsudski (zgadzali się co do tego nawet jego wrogowie) lekceważył plany nowej konstytucji, kwestię mniejszości narodowych i kluczowe zagadnienie społeczno-gospodarcze jakim była reforma rolna?! Dlaczego skupił się jedynie na problemach armii i dyplomacji?!

Ponieważ - stanowiło to o tragicznej (w iście szekspirowskim stylu) samotności "ojca" niepodległości wśród rodaków, adorujących go za odbudowę Rzeczypospolitej - zdawał sobie sprawę, że w obliczu krótkiego antraktu pomiędzy wojennymi kataklizmami, za jaki uważał międzywojnie, przewidując kolejny wielki zbrojny konflikt, czasu na naprawę państwa nie ma! Że priorytetem jest zorganizowanie armii i zawiązanie sojuszy. Że celebrowana przez Polaków niepodległość może okazać się krótką opowieścią bez happy-endu…

NAC_logo_podstawowe_kolor_pozytyw


Uniwersytet Łódzki to największa uczelnia badawcza w centralnej Polsce. Jej misją jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki i nauk ścisłych. Współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba studiujących tutaj obcokrajowców, a polscy studenci poznają Europę, Azję, czy wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.

Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/

Zapraszamy na stronę Biura Prasowego UŁ: https://biuroprasowe-uni-lodz.prowly.com/


Autor: prof. Przemysław Waingertner Redakcja: Centrum Promocji UŁ