Nauka inspiruje - dr Marek Majer

Dr Marek Majer bada najstarsze dzieje języków słowiańskich. Docierając do historycznych źródeł z powodzeniem tłumaczy aktualne zjawiska językowe lub pochodzenie słów. Kilkakrotnie wypowiadał się dla mediów na temat różnych zagadnień dotyczących historii słowiańszczyzny – np. zjawiska zaniku odmiany przez przypadki, a nawet pochodzenia znanego wulgaryzmu, który stał się jednym z symboli oporu Ukrainy wobec rosyjskiej napaści. Przeczytaj więcej nauce, która bada znaczenia zaklęte w naszych słowach.

Dr Marek Majer na tle pola krótko przyciętych winorośli. W tle góry.

Dr Marek Majer reprezentuje Katedrę Filologii Słowiańskiej oraz Centrum Ceraneum, bada najstarsze dzieje języków słowiańskich i ich wspólnego przodka – języka prasłowiańskiego sprzed ok. 1500 lat. Doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda. Był konsultantem najnowszej powieści Szczepana Twardocha "Chołod", pomagając w opracowaniu fikcyjnego języka, "chołodzkiego". Jest kierownikiem i wykonawcą projektów NCN, NPRH i MEiN. Autor artykułów i opracowań naukowych.

 

Co zainspirowało Pana do zostania naukowcem?

Wychowałem się w filologicznej rodzinie. Samo to jednak by nie wystarczyło: inspiracja musi płynąć z autentycznej ciekawości. Pochodzenie słów i zmiany w języku fascynowały mnie, odkąd pamiętam! A droga do zrozumienia pochodzenia polszczyzny wiedzie przez poznawanie innych języków słowiańskich.

Jaki wpływ chciałby Pan wywierać swoją pracą na otoczenie?

Ludzie mają potrzebę odkrywania swojej przeszłości i zastanawiania się nad tym, skąd różne rzeczy się wzięły, jak się zmieniały. To pomaga też lepiej zrozumieć procesy zachodzące dziś. Jako fachowi historycy języka staramy się dostarczać takich informacji dotyczących sfery językowej.

Jak Pan rozumie pojęcie: zawód naukowca?

Poszukiwanie nowej wiedzy i upowszechnianie jej – to wiadomo. Jednak w takich dyscyplinach jak nasza ważne jest też, aby zachować otwartość na świat, nie tracić kontaktu ze współczesnością. Naukowiec narzekający na tę dzisiejszą młodzież i sławiący stare dobre czasy – to nie wzbudza mojego zaufania.

 

Konsultacje i wypowiedzi dla mediów
 

To się śpiewa, to się pije. Słowa młodszego sierżanta Hrybowa stały się mottem całego wolnego świata (Gazeta Wyborcza)

Uwaga! Po Polsce krąży nowy wirus: mianownikozy. Czy jest groźny? (Gazeta Wyborcza)

 

Więcej o badaniach dra Marka Majera

 

Oprócz języka prasłowiańskiego dr Majer zajmuje się także jeszcze odleglejszym w czasie językiem praindoeuropejskim, będącym punktem wyjścia dla całej rodziny indoeuropejskiej. Dr Majer poświęca dużo uwagi mniejszym językom usytuowanym na obrzeżach dzisiejszej słowiańszczyzny, takim jak macedoński, słoweński lub języki łużyckie. Oprócz tego interesuje się językami funkcjonującymi w bliskim sąsiedztwie języków słowiańskich i pozostającymi z nimi w sferze silnych wzajemnych oddziaływań, np. językiem albańskim czy językami bałtyckimi (litewski, łotewski).

Szczegółowa tematyka badań dr. Majera jest zróżnicowana; jego prace dotyczą zwykle pochodzenia i rozwoju konkretnych słów lub elementów gramatycznych w różnych językach. Obecnie dr Majer jest kierownikiem finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki projektu dotyczącego genezy i ewolucji słowiańskich form stopnia wyższego przymiotnika (‘wyższy’, ‘lepszy’, ‘jaśniejszy’ itd.), realizowanego we współpracy z Instytutem Języka Polskiego PAN. 

Dr Majer doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda (2017). Jest autorem rozdziałów historycznojęzykowych w międzynarodowych opracowaniach zbiorowych dotyczących języków słowiańskich, np. Cambridge Handbook of Slavic Linguistics (Cambridge University Press), Oxford Guide to the Slavonic Languages (Oxford University Press) i Encyclopedia of Slavic Languages and Linguistics (Brill). Jest członkiem Komisji Historii Języka przy Komitecie Językoznawstwa PAN oraz członkiem zarządu międzynarodowego stowarzyszenia Slavic Linguistics Society. Laureat Stypendium dla wybitnych młodych naukowców MNiSW (2018–2021) oraz Indywidualnej nagrodę Rektora I stopnia (2021).

 

Niedawne i obecne przedsięwzięcia

 

Realizacja projektu NCN którego celem jest zbadanie pochodzenia, historii i ewolucji kategorii stopnia wyższego przymiotnika (por. polskie ładny : ładniejszy) w językach słowiańskich. Badacze zamierzają dokładne zrekonstruować proces rozwoju tej formacji od jej najdawniejszych, prehistorycznych dziejów do czasów współczesnych. Przeczytaj więcej o projekcie.

Artykuł o języku prasłowiańskim dla Encyclopedia of Slavic Languages and Linguistics (Brill)

 

Dorobek naukowy

 

Google Scholar 

Academia.edu 

SON 

ORCID

 

Materiał źródłowy: Katedra Filologii Słowiańskiej

Redakcja: Michał Gruda (Centrum Komunikacji i PR)

Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.