- Stąd pomysł na akcję pod hasłem: "Poznaj swoją pramatkę" - miał to być sposób na dotarcie do łodzian z informacją, że w ich mieście jest placówka, która prowadzi badania naukowe z wykorzystaniem materiału biologicznego oraz najnowocześniejszych metod biologii molekularnej - mówi dr Dominik Strapagiel, kierownik Pracowni Biobank, działającej przy Katedrze Biofizyki Molekularnej Uniwersytetu Łódzkiego. - Pramatka miała zainteresować łodzian, pokazać im, jak ważne jest pozyskiwanie materiału biologicznego od ochotników oraz że duże kolekcje materiału biologicznego wykorzystywane w realizacji ważnych projektów naukowych zaczynają się od pojedynczej próbki.
Teraz osobom, które zdecydowały się oddać próbkę śliny podczas Festiwalu Nauki Biobank wysyła komunikat z informacją, skąd pochodzi ich pramatka. Jak to ustalił? Część DNA, czyli informacji genetycznej, dziedziczymy tylko po matce. Jest to tak zwane mitochondrialne DNA, każdy z nas ma jego określony wzór - pochodzący z jednej linii genetycznej. Zapisane są tam informacje skąd i kiedy przywędrowali do Europy nasi praprzodkowie w linii żeńskiej.
- Zainteresowanie projektem było ogromne. Wiele osób chciało poznać swoją żeńską linię genetyczną czyli w uroszczeniu mówiąc swoją pramatkę - mówi dr Justyna Jarczak z Pracowni Biobank Uniwersytetu Łódzkiego. Bardzo się cieszymy, że idea biobankowania pojawiła się w świadomości łodzian, że dowiedzieli się oni, czym jest biobankowanie, po co gromadzimy materiał biologiczny i jak ważne jest jego pozyskiwanie. Zależało nam na tym, aby mieszkańcy Łodzi wiedzieli, że ich wkład w rozwój nauki jest dzięki temu bardzo duży.
Ponad połowa osób, które oddały próbkę śliny w Manufakturze, ma w swoim mitochondrialnym DNA zapisany wzór haplogrupy H, którą za Bryanem Sykesem (autor książki "Siedem matek Europy") nazwaliśmy Pramatką Heleną, a która prawdopodobnie pochodziła z południowej Francji. Kolejne identyfikowane wśród tych osób haplogrupy to: U (Pramatka Urszula, z terenów dzisiejszej Grecji), T (Pramatka Tara z terenów dzisiejszych Włoch) oraz J (Pramatka Jasmina pochodząca z Bliskiego Wschodu). Zidentyfikowano także haplogrupy rzadkie, nie występujące powszechnie w populacji polskiej.
Redakcja: Centrum Promocji UŁ