Historia UŁ

Od blisko 80 lat Uniwersytet Łódzki jest miejscem spotkań ludzi, którzy wierzą, że wiedza to pierwszy krok do wolności.  

Od zawsze tworzymy przestrzeń, w której osoby studiujące, doktoryzujące się, a także skupione na prowadzeniu badań, kształceniu czy pracy administracyjnej wspólnie uczą się świata – z ciekawością, odpowiedzialnością i szacunkiem dla drugiego człowieka. 

Nasza uczelnia została powołana 24 maja 1945 roku, tuż po zakończeniu wojny, ale jej korzenie sięgają dalej – m.in. do łódzkiego oddziału Wolnej Wszechnicy Polskiej (1928), Instytutu Nauczycielstwa oraz Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Ekonomicznych. 

Za ideą powołania uniwersytetu stał prof. Teodor Vieweger – biolog i społecznik, który jeszcze w czasie okupacji gromadził wokół siebie środowisko naukowe z Wilna, Lwowa czy Warszawy. Zginął tragicznie tuż przed inauguracją. W jego miejsce pierwszym rektorem uczelni został wybitny filozof i etyk, prof. Tadeusz Kotarbiński – współtwórca powojennego życia akademickiego w Polsce.

W pierwszych latach uniwersytet rozwijał się dynamicznie, przyciągając wybitne postaci z warszawskiego, wileńskiego i lwowskiego świata nauki. W niedługim czasie nasza uczelnia stała się drugą w kraju pod względem liczby studentów, gromadząc 9000 osób na sześciu wydziałach. Wkrótce jednak karta historii się odwróciła – lata 50. przyniosły ograniczenia wolności akademickiej i polityczne naciski. Osób studiujących na uniwersytecie ubywało, aż na wydziałach zostało ich łącznie 1500.  

Po 1956 roku, dzięki odwadze i zaangażowaniu m.in. ówczesnego rektora Adama Szpunara, udało się przywrócić autonomię uczelni i odbudować kierunki humanistyczne. Nastąpiło też ugruntowanie ceremoniału akademickiego, który obowiązuje na naszym uniwersytecie do dziś. 

Kolejne dekady były dla nas czasem prób i oporu. Marzec ’68, represje wobec osób studiujących i pracujących na uczelni, tłumione protesty – wszystko to odcisnęło ślad na historii uniwersytetu. Mimo to nasza społeczność nie milczała. W 1981 roku wybuchł strajk okupacyjny, który zakończył się przełomową rejestracją Niezależnego Zrzeszenia Studentów – pierwszej takiej organizacji w całym bloku wschodnim. 

Nasza uczelnia była jednym z głównych ośrodków tych wydarzeń. Dzięki temu, gdy upadł komunizm, nie tylko mogliśmy, ale też potrafiliśmy zbudować uniwersytet oparty na dialogu i wspólnym działaniu. 

Lata 90. i początek XXI wieku przyniosły upłynęły nam pod znakiem nowej dynamiki: rozwoju infrastruktury, powstania kolejnych wydziałów, wzrostu liczby osób studiujących i pracujących, jak również międzynarodowych programów badawczych i edukacyjnych. 

Dziś nasz uniwersytet to także: 

• ponad 30 dyscyplin naukowych, 
• setki kierunków w języku polskim i angielskim, 
• tysiące studentów z całego świata, 
• programy takie jak Erasmus+, 
• inicjatywy społeczne i projekty integracyjne typu University Diversity – Uniwersytet Różnorodny. 

Od początku istnienia Uniwersytet Łódzki był czymś więcej niż instytucją. Stanowił miejsce, gdzie prawda, wolność, szacunek i ciekawość spotykają się w praktyce. Gdzie badania prowadzone są nie tylko z myślą o postępie, ale przede wszystkim dla dobra wspólnego. Gdzie nauka to nie odległy, chłodny świat liczb i faktów, a część życia społecznego, kultury i wrażliwości. 

Ten cel nadal nam przyświeca – bo dziś, tak jak i kiedyś, wierzymy, że uniwersytet tworzy się razem, z ludźmi i dla ludzi.