Poczet rektorów UŁ

1945-1949

Prof. Tadeusz Kotarbiński był pierwszym rektorem Uniwersytetu Łódzkiego. To jego wysiłkom nowa uczelnia zawdzięczała znaczącą pozycję, jaką po wojnie udało się jej uzyskać. Nowy uniwersytet skupiał spore grono znaczących badaczy, stał się też miejscem studiów dla rzesz młodych ludzi, którzy po latach okupacji uzyskali szanse kształcenia na poziomie wyższym. 

Profesor był zwolennikiem uniwersytetu liberalnego, w którym naczelnym hasłem badań naukowych i prowadzenia wykładów jest „wolność i prawda”. Jako opiekun i wychowawca młodzieży współpracował z młodzieżą studencką i jej organizacjami.

Profesor T. Kotarbiński opublikował prawie 700 prac naukowych, w tym wiele niezwykle ważnych dla polskiej filozofii i humanistyki. Wśród licznych jego publikacji na szczególną uwagę zasługuje „Traktat o dobrej robocie”.

1949–1952

Prof. dr hab. Józef Chałasiński – jeden z najwybitniejszych polskich socjologów. Jego dorobek naukowy to kilkaset publikacji. Był członkiem licznych krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Wielokrotnie reprezentował naukę polską na światowych kongresach. Już w 1948 r. został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem rzeczywistym PAN oraz członkiem Prezydium PAN. Był także członkiem Międzynarodowej Rady Nauk Społecznych i Prezydium Polskiego Komitetu ds. UNESCO. 

Jako rektor chciał realizować swoją wizję „uspołecznionego uniwersytetu”. Niestety, decyzją ówczesnych władz ministerialnych UŁ miał się stać uczelnią o charakterze wyłącznie zawodowym. Zlikwidowano wszystkie kierunki humanistyczne, w tym tak ważne dla prof. Chałasińskiego – socjologię i filozofię.

1952–1956

Profesor Jan Szczepański był najmłodszym rektorem w dziejach naszej Uczelni. W momencie objęcia funkcji miał 39 lat.
W czasie jego kadencji wzmocniono kadrowo Uniwersytet Łódzki dzięki włączeniu w jego struktury Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Dzięki temu wzrosła też liczba studentów. W 1955 r. uzyskał zgodę na jedną z najważniejszych inwestycji, jaką była budowa Biblioteki Uniwersyteckiej. 

Profesor J. Szczepański był uczonym o wysokiej pozycji naukowej w świecie. W latach 1966–1970 jako przewodniczący kierował pracami Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego, później został honorowym członkiem tego stowarzyszenia. Był członkiem wielu zagranicznych korporacji naukowych. Ogłosił drukiem ponad 1500 prac. W dużej części są to artykuły i przyczynki kierowane do szerokiego kręgu odbiorców, w których wypowiadał własne sądy oraz przekazywał osobiste przemyślenia na temat spraw ważnych dla polskiego społeczeństwa.
 

1956–1962

Profesor Adam Szpunar sprawował funkcję Rektora UŁ przez dwie kadencje. W historii Uniwersytetu Łódzkiego to czas odbudowy naszej Uczelni po kryzysowym okresie 1951–1955. Rektor A. Szpunar potrafił, dzięki zręcznym zabiegom w ministerstwie, ponownie uruchomić zlikwidowane w latach pięćdziesiątych kierunki humanistyczne. Zrealizował proces włączania do struktur UŁ Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej oraz Wyższej Szkoły Ekonomicznej. W okresie obu kadencji rektora wybudowano i oddano do użytku nowoczesny gmach Biblioteki Uniwersyteckiej. 

Rektorowi Adamowi Szpunarowi środowisko Uniwersytetu Łódzkiego zawdzięcza wprowadzenie w Uczelni tradycyjnego ceremoniału akademickiego (togi oraz insygnia rektorskie i dziekańskie), jak również uroczystego ślubowania doktorskiego.

Prof. Adam Szpunar opublikował ponad 500 prac, w tym 23 monografie. Jego twórczość obejmuje w zasadzie wszystkie dziedziny prawa cywilnego. Poza aktywnością w środowisku naukowym, profesor brał udział w pracach legislacyjnych Komisji Kodyfikacyjnej opracowującej Kodeks cywilny oraz w Komisji ds. Reformy Prawa Cywilnego.
 

1962–1965

Profesor Stefan Hrabec był pierwszym partyjnym rektorem UŁ. Poza działalnością w PZPR aktywnie udzielał się w Związku Nauczycielstwa Polskiego jako przewodniczący Rady Zakładowej. Mimo przynależności do PZPR, jako rektor nie potrafił uzyskać dla UŁ tak bardzo potrzebnych inwestycji. 

Profesor S. Hrabec był wybitnym językoznawcą oraz organizatorem i animatorem badań naukowych. Był przewodniczącym Zespołu Rzeczoznawców Filologii Polskiej i Słowiańskiej, członkiem Prezydium Słowianoznawstwa PAN, członkiem Komitetu Językoznawstwa PAN.
 

1965–1968

W czasie kadencji rektora Józefa Stanisława Piątowskiego wybudowano na UŁ nowy gmach Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi, dobudowano jedno skrzydło do budynku Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego, a na osiedlu studenckim przy ul. Lumumby powstały dwa kolejne akademiki. Uniwersytet rozwijał się także dynamicznie pod względem kadrowym.

W pracy naukowej prof. Józef S. Piątowski interesował się teorią i filozofią prawa oraz zagadnieniami z zakresu historii prawa polskiego. Po uzyskaniu docentury zajmował się zagadnieniami z zakresu prawa cywilnego.
 

1968

Prof. Witold Janowski został mianowany p.o. rektora UŁ po odejściu z uczelni rektora J. S. Piątowskiego. Funkcję tę pełnił od 10 kwietnia 1968 r. do 30 września 1968 r. Mimo otrzymanej na początku września nominacji ze strony ministra H. Jabłońskiego na stanowisko rektora UŁ, z propozycji tej nie skorzystał.

Zainteresowania naukowe prof. W. Janowskiego obejmowały głównie zagadnienia ekstremalne geometrycznej teorii funkcji analitycznych. Utrzymywał stałe kontakty z wybitnymi matematykami z zagranicy poprzez udział w konferencjach naukowych, na których prezentował osiągnięcia własne oraz łódzkiej szkoły funkcji analitycznych.
 

1968–1969

Prof. Andrzej Nadolski otrzymał nominację na rektora UŁ po rezygnacji z tej funkcji prof. Janowskiego w trudnym dla kraju 1968 r. Jednak po rocznej kadencji, ze względu na trudną sytuację polityczną, nie wyraził zgody na nominację na kadencję 1969–1972.

Prof. Andrzej Nadolski studiował archeologię i historię średniowiecza. Był wybitnym historykiem wojskowości. Dorobek publikacyjny profesora obejmuje ponad 200 pozycji, w tym około 20 artykułów opublikowanych za granicą.

Prof. A. Nadolski był też znakomitym popularyzatorem historii i archeologii. Współpracował z Aleksandrem Fordem podczas pracy nad filmem „Krzyżacy” w latach 1958–1960, będąc ekspertem od uzbrojenia. Uczestniczył jako ekspert w pracach ekshumacyjnych polskich oficerów zamordowanych przez NKWD i pochowanych w okolicach Charkowa, gdzie zginął jego ojciec płk Jerzy Nadolski.
 

1969–1972

Profesor Zdzisław Skwarczyński został mianowany na stanowisko rektora UŁ w kadencji 1969–1972. Był to, po wydarzeniach 1968 r., trudny czas. Należy jednak podkreślić, że rektor Z. Skwarczyński umiejętnie kierował sprawami uczelni. W tym czasie dokończono budowę gmachu Instytutu Matematyki oraz budynku Technik Obrachunkowych na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym.
Rektor Z. Skwarczyński uzyskał zgodę władz miasta Łodzi na przekazanie UŁ budynku przy al. Kościuszki 65. Nastąpiło to nieco później, jednak warto pamiętać, że Wydział Filologiczny otrzymał ten budynek właśnie dzięki niemu.

Prace naukowe prof. Z. Skwarczyńskiego obejmują rozległe pole zainteresowań od epoki oświecenia po literaturę współczesną. Był członkiem Komitetu Nauk o Literaturze PAN oraz członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN.
 

1972–1975

Prof. Janusz Górski jako rektor UŁ odegrał ważną rolę w historii uczelni. Pomysłem prof. J. Górskiego był tzw. uniwersytet otwarty, a więc kształcenie poza ośrodkiem akademickim. Dzięki tej inicjatywie powstały punkty konsultacyjne w miastach regionu łódzkiego, gdzie kształcono specjalistów w zakresie administracji, kierunków ekonomicznych, jak również nauczycieli. W okresie jego kadencji pracownicy naukowi wielu wydziałów UŁ zaangażowali się w badania zespołowe, tzw. resortowe, i centralnie stosowane. Wzrosła aktywność Uniwersytetu we współpracy międzynarodowej, nie tylko z uczelniami krajów socjalistycznych, ale również z uczelniami zachodnimi.

W badaniach naukowych był wybitnym specjalistą w zakresie historii Polski i powszechnej myśli ekonomicznej. Zajmował się również ekonomią polityczną socjalizmu i kapitalizmu, jak też teorią wzrostu gospodarczego oraz polityką gospodarczą. Jego dorobek naukowy liczy ponad 200 pozycji. Aktywnie działał w różnych organizacjach naukowych, popularyzujących naukę oraz związanych z gospodarką.
 

1975–1981

W czasie obu kadencji rektora R. Skowrońskiego Uczelnia rozwijała się dynamicznie. Zwiększona została baza lokalowa, majątek trwały oraz aparatura naukowo-badawcza. Liczba studentów wzrosła do 19 tysięcy, a pracowników do 4 tysięcy. Nastąpił dalszy rozwój współpracy międzynarodowej, w tym czasie podpisano ponad 20 umów o bezpośredniej współpracy i wymianie badaczy z uczelniami europejskimi oraz amerykańskimi. Przykładem modelowym jest zawarta w 1978 r. umowa o bezpośredniej współpracy z niemieckim Uniwersytetem im. Justusa Liebiga w Giessen.

W czasie najdłuższego w historii strajku studenckiego w styczniu i lutym 1981 r., Rektor wykazał znakomity talent negocjatora, a jednocześnie opiekuna młodzieży studenckiej. Jak wspominają uczestnicy tego strajku: „mimo że siedział po stronie ministra Górskiego, to czuliśmy, że jest z nami”.

Profesor R. Skowroński aktywnie działał również poza UŁ. Przez dwie kadencje był członkiem Rady Głównej MSzWNiT, przewodniczył Komisji Nauk Ścisłych Ministerstwa Edukacji Narodowej. W czasie, kiedy był rektorem, przewodniczył Konferencji Rektorów Szkół Wyższych w Łodzi. Był członkiem Komitetu Nauk Chemicznych PAN oraz członkiem Rady Naukowej Oddziału PAN w Łodzi.
 

1981–1984

Rektor Jerzy Wróblewski kierował Uniwersytetem w czasach stanu wojennego. W dniach 14–15 grudnia 1981 r. niezwykle energicznie zabiegał u władz politycznych i administracyjnych Łodzi o łagodne potraktowanie studentów strajkujących na Wydziale Prawa i Administracji. 

Profesor J. Wróblewski brał czynny udział w pracach instytucji państwowych. Był m.in. sędzią Trybunału Stanu, ekspertem sejmowej Komisji Prac Ustawodawczych, członkiem Komisji Kodyfikacyjnej ds. Ustawy o szkołach wyższych. W 1987 r. otrzymał ze strony Rady Państwa PRL propozycję wyboru na pierwszego rzecznika praw obywatelskich, jednak po dłuższym wahaniu jej nie przyjął. 

Profesor J. Wróblewski pozostawił ogromny dorobek naukowy sięgający ponad 800 publikacji, w tym ponad 100 w językach obcych. Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się wokół metodologii i filozofii prawoznawstwa, teorii wykładni i stosowania prawa, współczesnych doktryn polityczno-prawnych. Profesor J. Wróblewski aktywnie uczestniczył w pracach licznych instytutów i komitetów PAN. Działał w wielu towarzystwach naukowych, krajowych i zagranicznych.
 

1984–1990

Prof. Leszek Wojtczak był dwukrotnie wybierany na rektora UŁ r. Mimo że były to lata już po okresie stanu wojennego, to jednak naciski polityczne na środowisko uniwersyteckie ciągle trwały. Rektor L. Wojtczak potrafił zdecydowanie przeciwstawić się próbom wpływania na wewnętrzne sprawy UŁ. W trudnych momentach popierał studentów domagających się zmian politycznych (w 1988 r.) i tuż przed wyborami czerwcowymi w 1989 r.

W 1989 r. rektorzy uniwersytetów w Polsce powierzyli prof. Leszkowi Wojtczakowi przewodnictwo reaktywowanej Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich.

Podczas obu jego kadencji jednym z priorytetów było rozszerzanie współpracy międzynarodowej. Dzięki wsparciu rektora L. Wojtczaka powstał na UŁ Ośrodek Badań Europejskich.

Badania naukowe prof. L. Wojtczaka obejmują m.in. zagadnienia statystycznej teorii atomu i jej zastosowań do teorii elektrochemicznej granicy faz i funkcjonalnego opisu błon biologicznych. Współpracował z licznymi ośrodkami zagranicznymi. Recenzował ponad 200 prac doktorskich i habilitacyjnych oraz wniosków profesorskich w Polsce, we Francji i w Czechach.
 

1990–1996

Kolegium Elektorów Uniwersytetu Łódzkiego wybrało prof. M. Seweryńskiego na stanowisko rektora Uczelni dwukrotnie na kadencję 1990-1993 oraz na kadencję 1993–1996. Jako rektor UŁ odegrał znaczącą rolę w przekształceniach struktury uczelni po zmianach ustrojowych lat 1989–1990. W okresie obu kadencji był wybierany na stanowisko przewodniczącego Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich. W tym czasie był również przewodniczącym Konferencji Rektorów Państwowych Uczelni w Łodzi. Był również przewodniczącym rządowej Komisji Reformy Prawa Pracy, członkiem Rady Legislacyjnej przy Premierze RP, członkiem Papieskiej Rady ds. Świeckich, Konsulem Honorowym Francji w Łodzi. W rządach premiera K. Marcinkiewicza i premiera J. Kaczyńskiego był ministrem edukacji narodowej oraz ministrem nauki i szkolnictwa wyższego. 

Profesor M. Seweryński od lat prowadzi ożywioną działalność naukowo-dydaktyczną za granicą. Wielokrotnie był referentem generalnym na europejskich i światowych kongresach prawa pracy i zabezpieczenia społecznego oraz prawa porównawczego. Jest członkiem wielu zagranicznych towarzystw naukowych, w tym: International Society for Labour and Social Security Law z siedzibą w Genewie, która jest najważniejszym międzynarodowym stowarzyszeniem prawa pracy i zabezpieczenia społecznego.
 

1996–2002

Prof. Stanisław Liszewski kierował Uniwersytetem Łódzkim przez dwie kadencje. Był to czas dynamicznego rozwoju Uczelni. Wybudowano i wyremontowano wtedy około trzydziestu budynków dydaktycznych, administracyjnych i akademików na potrzeby uniwersyteckiej społeczności. Hasło wyborcze rektora S. Liszewskiego „budowa Uniwersytetu Łódzkiego” było znakomicie realizowane. W tym czasie, ze względu na rosnące zainteresowanie młodzieży z regionu łódzkiego studiami, utworzono Filię UŁ w Tomaszowie Mazowieckim oraz kilka ośrodków zamiejscowych. Uniwersytet Łódzki rozwijał się bardzo dynamicznie zarówno w sferze badań naukowych, dydaktyki, jak i materialnej. Umożliwiło to zajęcie przez naszą Uczelnię wysokiej pozycji wśród polskich uniwersytetów. W okresie obu kadencji rektor S. Liszewski był wybierany na przewodniczącego Konferencji Rektorów Państwowych Uczelni w Łodzi.

Zainteresowania naukowe prof. S. Liszewskiego koncentrowały się wokół problematyki związanej z geografią transportu, geografią miast i geografią turyzmu. Profesor S. Liszewski uczestniczył aktywnie w pracach towarzystw i organizacji naukowych.
 

2002–2008

Prof. Wiesław Puś będąc rektorem kontynuował proces „budowania uniwersytetu”. Powstały w tym czasie długo oczekiwany gmach w ramach rozbudowy Biblioteki UŁ oraz nowoczesny budynek Wydziału Prawa i Administracji, przeprowadzono generalne remonty wielu obiektów dydaktycznych i akademików. 

Wcześniej, jako prorektor ds nauczania w kadencji rektora Liszewskiego, wprowadził w UŁ obowiązkową ocenę kadry nauczającej przez studentów. Brał aktywny udział w tworzeniu i działalności Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej, którą powołała Konferencja Rektorów Uniwersytetów Polskich w 1998 r. Był jednym z inicjatorów wyłączenia katedr pedagogiki i psychologii z Wydziału Filozoficzno-Historycznego i powołania nowego Wydziału Nauk o Wychowaniu.

Zainteresowania naukowe W. Pusia skupiały się wokół problematyki historii miast przemysłowych oraz kształtowania się aglomeracji miejsko-przemysłowych. Zajmował się również problematyką dziejów Żydów łódzkich, ze szczególnym uwzględnieniem ich roli w życiu gospodarczym. Był recenzentem m.in. 15 doktoratów, 10 habilitacji oraz dziewięciokrotnie recenzował dorobek naukowy w procedurze nadawania tytułu profesora. Był również superrecenzentem Centralnej Komisji do Spraw Tytułów i Stopni Naukowych.
 

2008–2016

Prof. Włodzimierz Nykiel jako rektor dokonał głębokiej reformy finansowej Uczelni poprzez decentralizację, dzięki czemu UŁ pozostaje w dobrej kondycji ekonomicznej. Kontynuował proces rozbudowy i modernizacji Uczelni. 

W latach 2008 i 2012 dwukrotnie wybrano go na przewodniczącego Konferencji Rektorów Łódzkich Uczelni Publicznych. W 2012 r. został wiceprzewodniczącym Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich.
Zainteresowania naukowe prof. W. Nykiela koncentrują się wokół problemów prawa podatkowego i prawa budżetowego. Jest założycielem i kierownikiem Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych, które dysponuje najbogatszą biblioteką podatkową w Europie Środkowej i Wschodniej. Jest to jedyna tego rodzaju placówka naukowa w Polsce, współpracująca z czołowymi ośrodkami zagranicznymi. 

Profesor W. Nykiel jest członkiem wielu towarzystw naukowych krajowych i międzynarodowych. Należy m.in. do Europejskiego Stowarzyszenia Profesorów Prawa oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Podatkowego. Był też członkiem Rady Konsultacyjnej Międzynarodowego Biura Dokumentacji Podatkowej (IBFD) w Amsterdamie.

Profesor W. Nykiel pełnił ważne funkcje publiczne, m.in. był konsultantem Międzynarodowego Stowarzyszenia Zarządów Miast w Waszyngtonie, członkiem Rady do Spraw Reform Ustrojowych Państwa przy Premierze, sędzią Trybunału Stanu, członkiem Rady Społeczno-Gospodarczej i Społecznej Rady Skarbowości przy Ministrze Finansów.
 

2016–2020

Prof. Antoni Różalski był jedynym kandydatem na stanowisko rektora w kadencji 2016-2020. W tym czasie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczęło wdrażanie kompleksowej reformy systemu szkolnictwa wyższego. Nowa ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wymusiła znaczące zmiany w dotychczasowych zasadach organizacyjnych uczelni i ich finasowaniu. 

W obu kadencjach rektora W. Nykiela pełnił funkcję prorektora UŁ ds. nauki, a w latach 2014–2016 dodatkowo również obowiązki prorektora ds. studenckich i toku studiów.

Zainteresowania naukowe prof. A. Różalskiego obejmują zagadnienia dotyczące mikrobiologii, immunochemii i immunobiologii bakterii. Prof. Różalski był przewodniczącym Rady Naukowej Centrum Biologii Medycznej PAN w Łodzi, wiceprzewodniczącym Komitetu Mikrobiologii PAN. Obecnie, od 2016 r., jest członkiem Komitetu Biologii Molekularnej Komórki PAN. Współdziałał w staraniach polskich mikrobiologów o uznanie przez Centralną Komisję ds. Stopni i Tytułów mikrobiologii za samodzielną dyscyplinę w naukach biologicznych. Zabiegał wraz z innymi o uzyskanie przez Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ uprawnień do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego w zakresie dyscypliny mikrobiologia.

Do roku 2020 był recenzentem 49 rozpraw doktorskich, 17 habilitacji oraz 13 wniosków o tytuł profesora, oceniał również jeden wniosek o stanowisko profesora zwyczajnego. Dorobek naukowy obejmuje autorstwo i współautorstwo 148 oryginalnych prac doświadczalnych, 37 artykułów przeglądowych, 105 komunikatów na konferencjach i sympozjach naukowych międzynarodowych, 137 komunikatów na konferencjach krajowych oraz 36 innych opracowań.
 

2020–2024

Prof. Elżbieta Żądzińska jest związana z Uniwersytetem Łódzkim od 25 lat. W tym czasie przeszła wszystkie stopnie kariery naukowej, od pracownika naukowo-technicznego do profesora.  

Jest absolwentką Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego. Dyplom magistra biologii otrzymała w 1990 roku. W 1999 roku uzyskała stopień doktora nauk biologicznych, a w 2005 roku stopień doktora habilitowanego nauk biologicznych. W 2014 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadał jej tytuł profesora nauk biologicznych.  

W latach 2005-2008 pełniła funkcję Prodziekana Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska. Od 2008 do 2016 roku pełniła funkcję Dziekana tego Wydziału, w kadencji 2016-2020 była Prorektorem ds. nauki UŁ. Od 2020 do 2024 roku pełniła funkcję Rektora UŁ. 

Była zastępcą przewodniczącego Komitetu Biologii Organizmalnej PAN w kadencji 2020-2023, członkiem Komisji Antropologii Polskiej Akademii Umiejętności; w kadencji 2020-2024 była Przewodniczącą Komisji ds. Nauki Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP). Od 2014 roku jest honorowym wizytującym pracownikiem naukowym Uniwersytetu w Adelajdzie w Australii (Honorary Visiting Research Fellow School of Medical Sciences University of Adelaide). W 2008 roku była laureatką programu NOVUM realizowanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej.  

Jej główne kierunki badawcze to: biologia ludzkich populacji współczesnych i historycznych, wyznaczniki stresu populacyjnego (wskaźnik wtórnej proporcji płci, asymetria fluktuująca, zaburzenia proporcji wagowo-wzrostowych), odontologia.