Nieswoiste zapalenie jelit to zespół chorób autoimmunologicznych, tzn., że organizm sam siebie atakuje, dając niekontrolowaną odpowiedź układu odpornościowego, działa jak samonapędzająca się maszyna. Do tej grupy należy wrzodziejące zapalenie jelit (UC, ang. ulcerative colitis). UC jest stanem, które znacznie podnosi ryzyko rozwoju nowotworów jelita grubego związanych ze stanem zapalnym (CAC, ang. colitis-associated colorectal cancer). W przypadku nieswoistych zapaleń jelit nie do końca wiadomo jakie są ich przyczyny, przypuszcza się, że są to predyspozycje genetyczne, dieta, mikrobiom (drobnoustroje, które zasiedlają jelita). Nadal poszukuje się czynników, które mogą je wywoływać.
- Już od jakiegoś czasu zajmujemy się nieswoistymi zapaleniami jelit. Swoją uwagę skupimy na poszukiwaniu nowych czynników, które mogą być zaangażowane w patogenezę, czyli mechanizm powstawania i rozwój UC oraz CAC - tłumaczy dr D. Jacenik, kierownik projektu.
I dodaje:
- Receptory to białka związane z błonami komórki, które odbierają sygnał i przekazują go dalej - dochodzi wówczas do aktywacji różnych szlaków sygnałowych i w konsekwencji do regulacji ekspresji genów. Geny kodują białka, a białka z kolei są zaangażowane w różne procesy komórkowe, które kontrolują odpowiedź immunologiczną i są odpowiedzialne za przebieg stanu zapalnego. W sytuacji gdy, dochodzi do nadmiernej aktywacji/produkcji danego białka możemy podejrzewać, że może być zaangażowane w rozwój choroby.
Badania dotyczą jednego z receptorów, którego jest wyraźnie więcej w jelicie grubym pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i nowotworami jelita grubego związanymi ze stanem zapalnym. Dotychczasowe badania sugerują, że receptor ten może być zaangażowany w regulację stanu zapalnego i pośredniczy w odpowiedzi immunologicznej.
- Badamy, jak obecność oraz brak tego receptora wpływa na odpowiedź immunologiczną, czy ma, a jeśli ma, to jakie znaczenie w przebiegu UC i CAC. Możliwe, że receptor wchodzi w interakcję z innymi białkami, dlatego też poszukujemy mechanizmów jego działania, a w kolejnych etapach chcemy zaprojektować skuteczniejszą i przede wszystkim bardziej efektywną terapię dla pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, jak również pacjentów z nowotworami jelita grubego związanymi ze stanem zapalnym - podsumowuje dr Jacenik.
Projekt "ADGRF5 jako regulator odpowiedzi immunologicznej oraz integralności połączeń szczelinowych we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego oraz nowotworach jelita grubego związanych ze stanem zapalnym", finansowany jest rzez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu SONATINA 3 (na lata 2019 - 2022), budżet - 1 191 893,00 PLN. Kierownik projektu - dr Damian Jacenik, Katedra Cytobiochemii, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki.
Materiał źródłowy: dr D. Jacenik, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ
Redakcja: Centrum Promocji UŁ