UŁ z dwoma grantami w konkursie NCN BEETHOVEN 2

Aż dwa projekty z Uniwersytetu Łódzkiego zostały zakwalifikowane do finansowania w ramach drugiego konkursu organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki we współpracy z Niemiecką Wspólnotą Badawczą (Deutsche Forschungsgemeinschaft - DFG).

 

W ramach nauk ścisłych i technicznych finansowanie w wysokości ponad 835 tyś zł. uzyskał projekt koordynowany ze strony polskiej przez profesora Grzegorza Mlostonia (Wydział Chemii UŁ) p.t. "3-Alkoksyimidazolylideny (NOHC): Nowa klasa karbenów nukleofilowych. Synteza, badania strukturalne, badania nad reaktywnością oraz nowe zastosowania w syntezie asymetrycznej."

W naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce wyłoniono projekt z Wydziału Nauk Geograficznych UŁ, koordynowany przez doktor Agnieszkę Ogrodowczyk p.t. "Podobne ale różne: przemiany społecznoprzestrzenne w Halle (Saale) i Łodzi." Projekt uzyskał finansowanie w kwocie ponad 202 tyś zł.

W projekcie złożonym przez profesora G.Mlostonia zaplanowano syntezę nowej generacji związków organicznych, znanych pod nazwą "heterocykliczne karbeny nukleofilowe" (tzw. związki NHC). Zostały one wykryte stosunkowo niedawno i prawie od samego początku są intensywnie badane zarówno w zakresie praktycznego zastosowania w wielu działach przemysłu, jak i do nowych ustaleń odnoszących się do budowy związków chemicznych, ważnych dla rozwoju podstaw chemii strukturalnej. Karbeny nukleofilowe charakteryzują się wieloma unikalnymi cechami; m. in. są używane jako skuteczne katalizatory wielu reakcji chemicznych o dużym znaczeniu praktycznym, np. przy wytwarzania związków leczniczych, agrochemikaliów, środków kosmetycznych, a także w przemyśle petrochemicznym.

Badania w zakresie karbenów nukleofilowych dotyczą rozwinięcia metod syntezy i badania możliwości praktycznego wykorzystania tzw. "niezwykłych/wyjątkowych cząsteczek" (exceptional molecules). Wiele zespołów na całym świecie próbuje znaleźć najlepsze rozwiązania w zakresie nowego podejścia do zaplanowania ich struktury. W projekcie realizowanym na UŁ będą to pochodne imidazolu (a także jego N-tlenki), które są bardzo rozpowszechnione w tzw. biomolekułach, czyli cząsteczkach regulujących procesy życiowe.

Niemieckim partnerem chemików z UŁ jest profesor Peter R. Schreiner z Instytutu Chemii Organicznej Uniwersytetu im. Justusa Liebiga w Giessen. Obecny projekt jest owocem wieloletnich kontaktów naukowo-badawczych w ramach umowy partnerskiej obydwu Uniwersytetów. Warto nadmienić, że w przyszłym roku Uniwersytet Łódzki i Uniwersytet im. Justusa Liebiga będą obchodziły 40-lecie historycznej umowy partnerskiej. Przyznanie finansowania dla wspólnego projektu chemików stanowi ukoronowanie długiej, ścisłej współpracy, również z uwagi na fakt, że umowę partnerską w roku 1978 zawarł ze strony Uniwersytetu Łódzkiego chemik, Rektor Romulad Skowroński.

Prestiżowy konkurs BEETHOVEN jest dedykowany polsko-niemieckim badaniom podstawowym z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, a także wybranych dyscyplin nauk ścisłych i technicznych. Ocena merytoryczna jest przeprowadzana wspólnie przez NCN i DFG i składa się z dwóch etapów. Pierwszym jest ocena wstępna którą, na podstawie danych zawartych we wspólnym polsko-niemieckim wniosku o finansowanie projektu badawczego, dokonują wskazani przez NCN i DFG eksperci zewnętrzni, niebędący członkami Zespołów Ekspertów. Drugim etapem jest ocena końcowa, która dokonuje się podczas posiedzenia Zespołów Ekspertów, złożonych z członków wskazanych przez obie instytucje organizujące konkurs.

Na tegoroczny konkurs wpłynęło 155 wniosków o finansowanie projektów badawczych realizowanych wspólnie przez polsko-niemieckie zespoły naukowców. W naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce złożono 72 wnioski, zaś w wybranych dyscyplinach nauk ścisłych i technicznych - 83. Z tej puli wniosków polsko-niemieckie panele ekspertów wyłoniły w sumie 38 najlepszych projektów.

W środowisku naukowym uważa się, że BEETHOVEN stanowi jeden z najtrudniejszych konkursów, grantowych, także ze względu na reprezentację wszystkich obszarów nauki, bez ścisłego podziału na dyscypliny, co powoduje duże zróżnicowanie wśród składanych projektów i trudność w ich ocenie. Ocenie konkursowej podlega wspólna, bieżąca praca duetów polsko-niemieckich i wcześniejszy dorobek autorów projektu. Strona niemiecka uzyskuje odpowiednio równowartość finansowania w EURO.

Warto podkreślić, że w Łodzi, mimo silnej reprezentacji uczelni o profilu ścisłym i technicznym, jak również kilku uczelni o profilu humanistycznym, obydwa zakwalifikowane do finansowania projekty konkursu Beethoven-2 zostały złożone przez naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego.

Materiał źródłowy: NCN, profesor Grzegorz Mlostoń WCh UŁ

Redakcja: Centrum Promocji