Profesor dr hab. Jarosław Wierzbiński urodził się 22 maja 1951 r. w Postołówce. Po maturze, którą zdał w Gorzowie Wielkopolskim w 1971 r., rozpoczął studia rusycystyczne na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Po pierwszym roku kontynuował je jako stypendysta MNiSW na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa w Państwowym Uniwersytecie w Rostowie nad Donem. Studia ukończył w 1976 r. z wyróżnieniem i rekomendacją na studia doktoranckie, które podjął w tej samej uczelni w 1979 r. już jako pracownik Instytutu Filologii Rosyjskiej Uniwersytetu Łódzkiego.
Pracę na Uniwersytecie Łódzkim Jarosław Wierzbiński rozpoczął w 1976 r. najpierw na etacie asystenta, potem starszego asystenta, adiunkta, starszego wykładowcy, profesora nadzwyczajnego, a od 2013 r. profesora (zwyczajnego).
Stopień naukowy doktora nauk humanistycznych Wierzbiński uzyskał w 1984 r. w Państwowym Uniwersytecie w Rostowie nad Donem na podstawie rozprawy Relacje antonimiczno-synonimiczne w leksyce (na materiale utworów Antona Czechowa), której promotorem była prof. Ludmiła Wiedienskaja. W 2000 r. otrzymał stopień doktora habilitowanego na Wydziale Filologicznym UŁ na podstawie rozprawy Stylistyczny fenomen języka artystycznego Michała Zoszczenki. W 2012 r. opublikował monografię Языковой монументализм в России XX века (Диахроническая экспликация научных парадигм), która stała się podstawą nadania mu w 2013 r. tytułu profesora nauk humanistycznych.
Profesor Wierzbiński pełnił w Instytucie Rusycystyki UŁ następujące funkcje: kierownika Zakładu Lingwistyki Stosowanej (1999–2005, 2008–2012), kierownika Zawodowych Studiów Filologii Rosyjskiej (2000–2005), kierownika Zakładu Językoznawstwa (2001–2022), a w latach 2008–2020 funkcję dyrektora Instytutu Rusycystyki UŁ. Z jego inicjatywy i pod jego redakcją powstało w Zakładzie Językoznawstwa w ramach serii akademickiej „Acta Universitatis Lodziensis” czasopismo „Folia Linguistica Rossica”.
Profesor Wierzbiński pełnił także dwukrotnie funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego ds. dydaktycznych w dwóch kadencjach (2004–2008, 2008–2012) oraz zasiadał w komisjach uniwersyteckich.
Jego wkład w dorobek naukowy UŁ jest znaczący i już od 1976 r. zorientowany na współpracę międzynarodową ze znanymi ośrodkami zagranicznymi, zarówno rosyjskimi, ukraińskimi, białoruskimi, jak i europejskimi, takimi jak: Kazań, Moskwa, Rostów nad Donem, Smoleńsk, Wołgograd, Kijów, Grodno, Wilno, Sofia, Szumen, Wielkie Tyrnowo, Granada, Giessen, Magdeburg, Mediolan, Stambuł, Ostrawa. Rezultatami tej współpracy są liczne wspólne publikacje, projekty oraz konferencje (np. dwa projekty naukowe z prof. Herbertem Jelitte, Giessen, publikacje w serii „Beiträge zur Slavistik” w wydawnictwie Petera Langa, Frankfurt nad Menem; wspólne konferencje, monografie oraz publikacje w czasopiśmie „Folia Linguistica Rossica” z Uniwersytetami w Giessen, Magdeburgu, Kijowie, Wielkim Tyrnowie i in.). Prace prof. Wierzbińskiego publikowane są w prestiżowych wydawnictwach i czasopismach slawistycznych (w Rosji, Białorusi, Ukrainie, Litwie, Czechach, Bułgarii, Węgrzech, Niemczech, Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych), a także w czołowych polskich czasopismach slawistycznych i wydawnictwach naukowych.
Wiodący nurt badań prof. Wierzbińskiego związany jest z zagadnieniami semantyki i stylistyki tekstu, językoznawstwem rosyjskim i komparatywnym, leksykologią, słowotwórstwem, gramatyką współczesnego języka rosyjskiego, problematyką paremiologiczną, dyskursem politycznym, zagadnieniami ideologizacji języka w porewolucyjnej Rosji, pograniczem lingwistyki i nauk kognitywnych, językową organizacją tekstu literackiego, idiolektem A. Czechowa, M. Szołochowa, W. Majakowskiego, M. Zoszczenki. Prace prof. Wierzbińskiego z zakresu powyższej tematyki stanowią znaczący wkład w najnowsze badania językoznawcze polskie i zagraniczne, przyczyniając się tym samym do zwiększenia widoczności UŁ zarówno w kraju, jak i za jego wschodnimi i zachodnimi granicami.
Dorobek naukowy prof. Wierzbińskiego jest znaczący pod względem ilościowym (łącznie ponad sto pięćdziesiąt pozycji) i merytorycznym. Składa się na niego siedem monografii, ponad sto artykułów, dwanaście prac redakcyjnych, kilka skryptów, prac recenzyjnych, tłumaczeniowych i innych publikacji o charakterze sprawozdawczym, wspomnieniowym, biograficznym. Należy podkreślić, że są to osiągnięcia imponujące, wpisujące się w niepodważalny dorobek nie tylko nauki polskiej, lecz także światowej, potwierdzone uznaniem przejawiającym się w cytowalności, jak również aprobatywnych recenzjach i opiniach krajowych oraz zagranicznych.
Profesor Wierzbiński jest członkiem rad naukowych czasopism i organizacji naukowych. Należy do Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego, uczestniczy w strukturach Międzynarodowego Centrum Badań Wschodnioeuropejskich działającego przy UŁ od 2012 r.
Za osiągnięcia naukowe i organizacyjne prof. Wierzbiński był wielokrotnie nagradzany Nagrodą Rektora UŁ oraz innymi odznaczeniami uniwersyteckimi i państwowymi (Złota Odznaka UŁ, Medal „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwu i Nauce”, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal 30-lecia Partnerstwa z Giessen, Złoty Medal za Długoletnią Służbę).
Profesor Jarosław Wierzbiński ma także istotne osiągnięcia dydaktyczne. Wypromował trzech doktorów, ponad osiemdziesięciu magistrów. Występował jako recenzent w wielu przewodach doktorskich i habilitacyjnych.