ODNOWIENIA DOKTORATÓW NAUKOWYCH: PROF. DR HAB. JAN GAJDA

Jan B. Gajda ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi (rocznik 1965), a następnie kierunek ekonometria na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Jako student (w roku 1968) był współzałożycielem Studenckiego Koła Naukowego Ekonometryków, zdobywając w ramach ruchu studenckich kół naukowych trzy nagrody: dwie w 1968 r. oraz jedną – wspólnie z Janem J. Sztaudyngerem – w 1969 r. Po ukończeniu studiów w 1970 r. podjął pracę na Uniwersytecie Łódzkim w dziedzinie ekonometrii i badań operacyjnych jako asystent-stażysta, następnie asystent oraz adiunkt w Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ.

Na Uniwersytecie Łódzkim przeszedł kolejne szczeble kariery uniwersyteckiej: magister – 1970 r. (promotor pracy prof. Władysław Welfe), doktor – 1975 r. (promotor pracy prof. Władysław Welfe), doktor habilitowany – 1992 r., profesor nadzwyczajny UŁ – 1993 r., profesor tytularny – 2001 r., profesor zwyczajny UŁ – 2004 r. do emerytury w 2017 r., profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego na Wydziale Zarządzania – 2005 r. do emerytury w 2017 r., w latach 2005–2019 wykładał Operations Research na International Faculty of Management Politechniki Łódzkiej.

Odbył studia i staże zagraniczne, m.in. w Moskwie (1966–1967), Filadelfii (1975–1976, gdzie w modelu gospodarki światowej Projekt LINK, prowadzonym przez późniejszego laureata nagrody Nobla, prof. Lawrence’a R. Kleina, przygotował blok równań opisujących produkcję podstawowych surowców światowych), Uppsali (1978), Bonn (1985–1986, gdzie w innym modelu gospodarki światowej, prowadzonym przez prof. Wilhelma Krelle, przygotował submodel opisujący kształtowanie kursów wymiennych walut krajów RWPG), Bolonii (1995–1996). Prowadził wykłady i seminaria nt. Budowa modeli ekonometrycznych wspomagana komputerowo na Uniwersytecie w Glasgow (Wielka Brytania, 1988) i Uniwersytecie w Örebro (Szwecja, 1991–1999).

W latach 1990–1991 kierował grupą przygotowującą model korzyści i kosztów związanych z efektami asymetrycznych obniżek ceł pomiędzy Polską a ówczesną Unią Europejską, wykorzystany później w Brukseli w negocjacjach stowarzyszeniowych z Unią Europejską.

Uczestniczył w wielu kongresach i konferencjach krajowych oraz międzynarodowych Econometric Society, International Atlantic Economic Society i innych (Londyn, Bratysława, Moskwa, Rzym, Ateny, Boston, Nowy Jork, Stambuł, Lizbona, Paryż, Madryt).

Zainteresowania badawcze Profesora obejmują: ekonometrię i badania operacyjne, w szczególności budowę, estymację i analizę właściwości dużych modeli ekonometrycznych, symulację deterministyczną i stochastyczną w ekonometrii i optymalizacji decyzji, badaniach operacyjnych oraz zarządzaniu, sieci neuronowe, problemy prognozowania, zwłaszcza wyznaczanie błędów prognoz przez symulację stochastyczną, w szczególności analizę efektów pojawiających się w modelach nieliniowych.

Zamiłowanie do programowania komputerów sprawiło, że pogramy komputerowe do zarządzania bazami danych, estymacji i symulacji modeli ekonometrycznych prof. Gajda pisał tak, aby okazały się przydatne również w badaniach naukowych kolegów z Instytutu Ekonometrii i Statystyki; były też wykorzystywane przez naukowców m.in. z Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Szkole Głównej Planowania i Statystyki (dzisiejszej Szkole Głównej Handlowej), Zakładu Badań Statystyczno-Ekonomicznych GUS Warszawie oraz jego laboratorium w Łodzi.

Jest autorem 14 książek naukowych (w tym jednej z trzema wydaniami), współautorem kilkudziesięciu innych – indywidualnych oraz wspólnych publikacji, w większości w języku angielskim. Za pierwszą z książek (Wielorównaniowe modele ekonometryczne, 1988) otrzymał nagrodę trzeciego stopnia Ministerstwa Edukacji Narodowej, za ostatnią książkę (Prognozowanie i symulacja w ekonomii i zarządzaniu, 2017) nagrodę pierwszego stopnia Polskiego Towarzystwa Badań Operacyjnych i Systemowych.

Wypromował 12 doktorów na Uniwersytecie Łódzkim, dwóch doktorów na Uniwersytecie Warszawskim oraz ponad 250 dyplomantów na UŁ, w tym jednego w Szwecji na Uniwersytecie w Örebro. Został obdarzony przez studentów Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ honorową nagrodą dydaktyczną „Nobelek”.

Był wykładowcą licznych przedmiotów i autorem ich programów nauczania, to m.in.: Teoria systemów, Ekonometria, Prognozowanie i symulacje, Metody statystyczne dla doktorantów, Optymalne sterowanie, Symulacyjna analiza efektów integracji. Prowadził wykłady monograficzne, m.in. Sieci neuronowe, Programowanie w języku FORTRAN. Na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego wykładał Prognozowanie i symulacje. Metody statystyczne dla doktorantów oraz Metody ilościowe na MBA. Na International Faculty of Management Politechniki Łódzkiej wykładał Operations Research.

Udzielał się w ramach międzynarodowej wymiany studentów w ramach programu SOCRATES, prowadząc w języku angielskim wykłady z ekonometrii w ramach studiów pierwszego i drugiego stopnia oraz prognozowania. Interesował się aktywizującymi formami nauczania – począwszy od prac kursowych opisujących wyniki samodzielnych badań studenckich po zajęcia z wykorzystaniem komputerów oraz środków audiowizualnych. Znacząco przyczynił się do stworzenia programu specjalności logistyka przeznaczonego dla kierunków ekonomicznych Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego, a następnie programu kierunku logistyka, uruchomionego na tym wydziale w roku akademickim 2008/2009.

Członek Łódzkiego Towarzystwa Naukowego oraz Polskiego Towarzystwa Statystycznego, International Atlantic Economic Society, członek-założyciel międzynarodowego stowarzyszenia AMFET (Association for Modelling and Forecasting Economies in Transition), którego był sekretarzem (1995–1999) oraz pełnił funkcje President Elect (2000–2002), President (2002–2004), Past President (2004–2006). Przez trzy kadencje (do emerytury) członek Komitetu Statystyki i Ekonometrii Polskiej Akademii Nauk.

Brał aktywny udział w przygotowaniu zasad oraz standardów akredytacji kierunków ekonomicznych na uniwersytetach dla Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej (UKA) oraz na akademiach ekonomicznych (dziś uniwersytetach ekonomicznych) dla Fundacji Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych (FPAKE). Członek zespołu ekspertów Państwowej Komisji Akredytacyjnej ds. akredytacji kierunków ekonomicznych, przewodniczący zespołu ekspertów UKA ds. akredytacji kierunku informatyka i ekonometria, później członek zespołu ds. kierunków ekonomicznych UKA oraz FPAKE.

Jako prodziekan kierował zespołem przygotowującym akredytację trzech kierunków ekonomicznych na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Do osiągnięć zespołu zaliczyć należy to, że obok Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Warszawskiego Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ był jedynym, który zdobył jednoczesną akredytację aż trzech kierunków ekonomicznych: ekonomia, informatyka i ekonometria, finanse i bankowość.

Przez dwie kolejne kadencje Jan B. Gajda był członkiem zespołu oceniającego Komitetu Badań Naukowych ds. ekonometrii i recenzentem projektów KBN.

Pełnił funkcję prodziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego ds. programowo-organizacyjnych w latach 1999–2005, zaś w latach 2005–2008 członka dwóch komisji dziekańskich: ds. nauki oraz ds. programowych. W latach 2008–2012 był dziekanem Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego. W latach 1996–2017 kierował Zakładem, a później Katedrą Badań Operacyjnych UŁ.

Uhonorowany licznymi nagrodami: Rektora UŁ, Złotą Odznaką UŁ, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Brązowym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Poza Uniwersytetem Łódzkim Jan B. Gajda był aktywny w odtwarzaniu samorządu terytorialnego w pierwszych dwóch kadencjach podłódzkiej gminy Andrespol – w latach 1991–1998 jako radny, następnie członek Zarządu Gminy, wreszcie przewodniczący Rady Gminy.