Profesor Zdzisława Janowska ukończyła studia na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, otrzymując tytuł magistra socjologii na podstawie pracy Stypendia fundowane w opinii studentów i absolwentów (1963), której promotorem był prof. dr hab. Jan Szczepański. W 1972 r. uzyskała stopień doktora nauk ekonomicznych w zakresie organizacji i zarządzania za pracę Wpływ kręgu zewnętrznego na powodzenie instytucji, napisaną pod kierunkiem prof. Jana Zieleniewskiego, nagrodzoną przez Rektora UŁ i opublikowaną w „Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Łódzkiego”. W 1987 r. została doktorem habilitowanym nauk ekonomicznych w zakresie organizacji i zarządzania – podstawę przewodu habilitacyjnego stanowiła rozprawa Organizacyjne formy humanizacji pracy produkcyjnej. W 2002 r. uzyskała tytuł naukowy profesora nauk ekonomicznych.

W latach 1965–1994 pracowała na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ w: Katedrze Ekonomiki i Organizacji Pracy (1965–1970), Zakładzie Teorii Organizacji Instytutu Organizacji i Zarządzania (1970–1981), Katedrze Organizacji i Kierowania (1981–1992, w tym na stanowisku docenta – 1988–1990 i profesora UŁ – 1990–1992) oraz Zakładzie Teorii Zarządzania w Katedrze Zarządzania (1992–1994). W 1994 r. została pracownikiem Wydziału Zarządzania UŁ. Do 1997 r. była zatrudniona w Katedrze Zarządzania. W latach 1997–2003 kierowała Zakładem Zarządzania Personelem na Wydziale Zarządzania UŁ, a potem Katedrą Zarządzania Zasobami Ludzkimi (2002–2015).

Profesor Janowska jest cenionym autorytetem naukowym. Wniosła bardzo duży wkład w rozwój Uniwersytetu Łódzkiego, przyczyniła się do budowania jego marki i wizerunku. Jest twórczynią łódzkiej szkoły zarządzania zasobami ludzkimi.

Działalność naukowo-badawcza prof. Janowskiej jest związana z kilkoma nurtami. Pierwszy z nich dotyczy humanizujących form organizacji pracy, tj. wzbogacania treści pracy i grupowych form organizacji, przeciwdziałających wykonywaniu pracy nadmiernie wyspecjalizowanej. Dzięki aktywności w tym obszarze, włączeniu się w nurt dokonywanych wówczas na świecie rewolucyjnych przeobrażeń w systemach organizowania procesów pracy, stała się prekursorką organizacyjnego nurtu humanizacji pracy w Polsce. Kolejny nurt działalności prof. Janowskiej wykształcił się w związku z przeobrażeniami strukturalnymi w gospodarce i dotyczy restrukturyzacji organizacyjno-społecznej prywatyzowanych przedsiębiorstw oraz bezrobocia jako konsekwencji przemian ustrojowych (szczególnie bezrobocia kobiet). Pod kierownictwem prof. Janowskiej były prowadzone pierwsze w Polsce badania na temat bezrobocia w Polsce, z uwzględnieniem bezrobocia kobiet. Trzeci nurt działalności naukowo-badawczej obejmuje problematykę zarządzania zasobami ludzkimi, głównie zarządzania strategicznego, pozyskiwania i motywowania pracowników w kontekście ich równego traktowania, czyli przeciwdziałania wszelkim formom dyskryminacji i wykluczenia społecznego. Bardzo ważnym obszarem zainteresowań prof. Janowskiej są kwestie związane z dysfunkcjami i patologiami w zarządzaniu zasobami ludzkimi oraz społeczną odpowiedzialnością biznesu. Warto podkreślić, że zainicjowane badania dotyczące przeciwdziałania wszelkiej dyskryminacji oraz dysfunkcji i patologii zarządzania w zarządzaniu zasobami ludzkimi zapoczątkowały zainteresowanie naukowe tą problematyką w Polsce.

Profesor Janowska kierowała wieloma projektami naukowymi, m.in. takimi jak: Grupowe formy organizacji pracy w gospodarce polskiej, analiza i ocena funkcjonowania (Instytut Planowania), Humanizujące formy organizacji pracy produkcyjnej (Ministerstwo Edukacji Narodowej, CPBP, Człowiek i praca), Organizacyjne aspekty przekształceń własnościowych przedsiębiorstw (KBN), Zarządzanie personelem w polskiej praktyce gospodarczej (KBN), Dysfunkcje w sferze zarządzania zasobami ludzkimi (KBN). Jest autorką, współautorką i redaktorką ponad dwustu publikacji, np.: Organizacyjne formy humanizacji pracy produkcyjnej (1984), Samorządne grupy pracownicze w zakładzie pracy (1989), Zarządzanie personelem w praktyce gospodarczej (1998), Dysfunkcje w sferze zarządzania zasobami ludzkimi (2005, t. 1; 2007, t. 2; 2008, t. 3; 2010, t. 4; 2011, t. 5), Zarządzanie zasobami ludzkimi (2001; 2002; 2010). Współpracowała z zagranicznymi ośrodkami naukowymi – Instytutem Pracy w Oslo i Sztokholmie, uniwersytetami w: Örebro (Szwecja) i Maryland (USA) oraz z Fundacją im. Friedricha Eberta w Polsce. Uczestniczyła w wielu konferencjach międzynarodowych i krajowych (m.in. zorganizowanych przez Bank Światowy i Europejskie Forum Parlamentarne ds. Ludności i Rozwoju).

Profesor Janowska odniosła wiele sukcesów dydaktycznych i organizacyjnych. Pod Jej kierunkiem powstało dziesięć prac doktorskich i ponad siedemset prac magisterskich. Z Jej inicjatywy zostały utworzone: specjalność, a potem kierunek zarządzanie zasobami ludzkimi, Zakład Zarządzania Personelem, który został przekształcony w Katedrę Zarządzania Zasobami Ludzkimi. Dzięki prof. Janowskiej powstały: Podyplomowe Studia Zarządzania Zasobami Ludzkimi, Studenckie Koło Naukowe „Personalni”, Biuro Karier Zawodowych UŁ (została jego pierwszą kierowniczką).

Jest członkinią Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej PAN oraz Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. Była także członkinią: Komitetu Organizacji i Zarządzania PAN, Prezydium Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania PAN, Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami, Rady Doradczej międzynarodowego projektu PROFIT w ramach 6. Programu Ramowego Unii Europejskiej, Rady Programowej czasopisma „Humanizacja Pracy”, Rady Programowej serii wydawniczej „European Studies on Inequalities and Social Cohesion”.

Profesor Janowska swoje doświadczenia naukowe wykorzystywała i wykorzystuje w działalności społecznej i politycznej w wymiarze lokalnym i ogólnopolskim. Będąc radną, a później senatorem RP (III i V kadencji) i posłanką na Sejm RP (VI kadencji), aktywnie uczestniczyła w inicjatywach legislacyjnych dotyczących m.in. ustawy równościowej, służby cywilnej i polityki społecznej. Jest autorką kilkuset wystąpień parlamentarnych w kraju, reprezentantką Polski oraz autorką wystąpień (dotyczących głównie równych praw kobiet i mężczyzn oraz służby cywilnej) na forum parlamentarnym Europy. Była wiceprzewodniczącą Parlamentarnej Grupy Kobiet oraz sekretarzem Forum Organizacji Pozarządowych przy Parlamentarnej Grupie Kobiet. Członkini NSZZ „Solidarność” w UŁ oraz Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego Województwa Łódzkiego. Założycielka i społeczna prezes Międzynarodowej Fundacji Kobiet (1992–obecnie). Pierwsza w Polsce zorganizowała bezpłatne kursy dla bezrobotnych kobiet Jak założyć własną firmę. Jest również założycielką i społeczną prezes Spółdzielni Socjalnej „Łódzka Szansa” (2013–obecnie). Ekspertka i doradczyni w zakresie aktywnego przeciwdziałania bezrobociu, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstw, zarządzania zasobami ludzkimi i polityki społecznej, ochrony miejsc pracy i praw pracowniczych, przeciwdziałania ubóstwu i wykluczeniu społecznemu, przeciwdziałania dyskryminacji w zatrudnianiu tzw. grup mniejszościowych.

Została uhonorowana licznymi nagrodami i odznaczeniami, m.in.: Nagrodą im. Karola Adamieckiego (1983), Złotą Odznaką UŁ (1986), nagrodą zespołową Ministra Edukacji Narodowej (1989; 1990), medalem „Uniwersytet Łódzki w służbie społeczeństwu i nauce” (1991), nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2002), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2008), licznymi nagrodami Rektora UŁ. Otrzymała również Złoty Krzyż Zasługi (1989), Medal Honorowy Wojewody Łódzkiego (1996), Medal Polskiego Komitetu Olimpijskiego za zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego (1996), Odznaczenie Senatu RP – Senat Odrodzony 1989–1999 (1999), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1999), Odznakę Senatu RP – Dobro Rzeczypospolitej Najwyższym Prawem (2005), Medal Komitetu Dziecka – Serce Dziecka (2006).

Profesor Janowska w dalszym ciągu jest osobą bardzo aktywną – publikuje, uczestniczy w konferencjach i seminariach naukowych, pod jej kierunkiem przygotowywane są rozprawy doktorskie, działa społecznie. Jest naszym mentorem i przyjacielem.


Oprac. dr hab. Joanna Cewińska, prof. UŁ