Wystawa Łodzianki Inicjatorki jest pierwszą tak obszerną prezentacją kobiet, które wraz z rozwojem miasta i historycznymi przemianami tworzyły nowe, prekursorskie inicjatywy. Wśród bohaterek są także byłe i obecne naukowczynie z Uniwersytetu Łódzkiego.
Muzeum Miasta Łodzi w 50. rocznicę swojego istnienia i Roku Łodzianek Inicjatorek pragnie przywrócić należne im miejsce w zbiorowej pamięci. To one przecierały szlaki, upominając się o miejsce dla kobiet w świecie zarezerwowanym przez mężczyzn. Musiały przy tym pokonywać istniejące bariery: stereotypy i ograniczenia prawne.
Niektóre z nich urodziły się w Łodzi i były jej nieodłączną częścią przez całe życie. Inne przybyły do naszego miasta, wnosząc swoją wiedzę i doświadczenie. Wiele z nich opuściło z czasem Łódź – ze względów osobistych lub z powodu zawirowań historii. Niezależnie jednak od tego, jak długo tutaj mieszkały – całe życie czy kilka lat – ich działania kształtowały nasze miasto.
Ekspozycja prezentuje biografie i twórcze dokonania łodzianek, które inicjowały, wytyczały nowe ścieżki, zmieniały, tworzyły oryginalne zjawiska, nurty, instytucje. Ich historia obejmuje różne obszary życia społecznego, intelektualnego i kulturalnego. Ponad 120 postaci zostało ukazanych w ujęciu chronologicznym i w podziale na cztery strefy czasowe. Odzwierciedlają one przemiany polityczne, które miały wpływ na sytuację kobiet. Po okresie rozbioru Polski i gwałtownego rozwoju Łodzi przemysłowej, o którym opowiadamy w pierwszej części wystawy, przychodzi czas pracy i rozwoju, ale także dalszej walki o prawa kobiet w niepodległej Polsce. Procesy te przerywa II wojna światowa, która jest punktem odniesienia do opowieści o w trzeciej strefie wystawy. Szczególne zaś miejsce poświęciliśmy roli Łodzianek w tworzeniu miasta po 1945 roku – o tym okresie mówi strefa czwarta.
O bohaterkach wystawy opowiadamy poprzez obiekty, dokumenty, dzieła sztuki, a także krótkie biogramy, których celem jest ukazanie ich najistotniejszych dokonań. Każda z pokazanych lub wymienionych postaci nie tylko reprezentuje swoją epokę, ale może stać się inspiracją dla osób żyjących współcześnie.
Wystawę będzie można zwiedzać w siedzibie głównej Muzeum przy ulicy Ogrodowej 15 do 31 maja 2026 roku.
Tekst: Muzeum Miasta Łodzi, redakcja: Jolanta Lechowska-Białecka
Centrum Współprac z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni
