PROFIL PRACOWNIKA: Anna Zalewska

Ukończyłam studia archeologiczne oraz historyczne na UMCS w Lublinie (PL)

W latach 1998–2002 odbyłam studia doktoranckich na Wydziale Humanistycznym UMCS, które sfinalizowałam obroną pracy doktorskiej pt. „Teoria źródła historycznego i archeologicznego we współczesnej refleksji metodologicznej” oraz uzyskaniem tytuły doktora nauk humanistycznych w 2002 roku.

Tytuł doktora habilitowanego uzyskałam na UAM w Poznaniu (PL) „Archeologia - Przeszłość - Społeczeństwo: konceptualizacje problemów poznawczych (we) współczesności" w 2015 roku.

Odbyłam liczne szkolenia i warsztaty dotyczące studiów nad pamięcią i nad krajobrazem. Dotyczyły one m.in. zastosowania metod teledetekcyjnych np. Training School: LiDAR – innovative technology for archaeology 2" (LITA2) realizowany przez ArchaeoLandscapes Europe (ArcLAND) i UAM oraz szkolenia z wykorzystania produktów LiDAR realizowane przez konsorcjum firm: ProGea Cone

Odbyłam stypendia w: Central European University w Budapeszcie; Fondation Maison des Sciences de l'Homme w Paryżu, a także na Stanford University in California. Jestem stypendystką Mellon Scholarship, Kościuszko Foundation, MKiDN.

W latach 2016-2021 zostałam powołana przez MSZ i OPCW do Advisory Board of Outreach and Education ABEO przy Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej OPCW tj. Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons) z siedzibą w Hadze (NL). Pełniona funkcja: członkini pierwszej i drugiej kadencji ABEO

W latach 2019-2021 tworzyłam Radę Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego (RODA) przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pełniona funkcja: członkini pierwszej kadencji RODA

W latach 2017–2018 odbyłam studia podyplomowe „Rzeczoznawstwo uzbrojenia" na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego.

Odbyłam staże naukowe w: Deutsche Historische Institut, Muzeum Getta Warszawskiego, OPCW

Od października 2022 roku pracuję w Instytucie Archeologii na Uniwersytecie Łódzkim jako pracownik naukowo-dydaktyczny na stanowisku Profesora Uczelni.

W październiku 2023 roku rozpoczęłam studia podyplomowe „Korzenie Totalitaryzmów” na SWPS.

Archeolog, Historyk, Metodolog. Zgłębiam zagadnienia powiązane ze studiami nad pamięcią, studiami nad krajobrazem, studiami nad dziedzictwem, studiami nad konfliktami i pokojem, muzealnictwem, turystyką kulturową, zarządzaniem dziedzictwem oraz krytycznymi studiami nad dziedzictwem

Moje pola zainteresowań to:

archeologia współczesności, archeologia współczesnych konfliktów zbrojnych, ontologia relacyjna, archeologia codzienności;

archeologia prospołeczna, historia publiczna, pedagogika eksploracyjna, edukacja dla pokoju, zarządzanie humanistyczne, zarządzanie oparte na wartościach; krytyczne studia nad dziedzictwem;

nieinwazyjne metody badawcze, teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości.

Badam praktyki materialno-dyskursywne sprzyjające sprawiedliwości i spójności społecznej, a także fenomeny materialności, autentyczności, multimodalności, wieloczasowości oraz palimpsestowości. Aktualnie koncentruję się na przyczynach, skutkach i przejawach relacji i powiązań oraz wydarzeń, procesów i zdarzeń materialnych: wypartych, zacieranych lub zapomnianych (np. materialnego i afektywnego wymiaru łamania praw człowieka, historycznego użycia broni masowego rażenia, zbrodni wojennych, masowych prześladowań wojennych i ludobójstw). Jestem zaangażowana w aktywności motywowane troską o godne upamiętnianie ofiar wojen i konfliktów, w tym o miejsca spoczynku poległych i ofiar wojen XX wieku; o uobecnianie w przestrzeni naukowej i społecznej miejsc i rzeczy znaczących dla współczesności jako materialnych przestróg oraz o wartość materialnych śladów i świadectw destrukcji wojen samych w sobie. W badaniach odnoszę się do pól bitew, miejsc zbrodni wojennych, mogił masowych, miejsc spoczynku poległych i zamordowanych oraz materialnych świadectw destrukcji, wojen i intencjonalnych prób zacierania śladów przestępstw i mordów, zarządzania informacją, kłamstwem i dowodami w bliskiej przeszłości oraz do upamiętnień i pamięci materialnej.

Zrealizowane naukowe i prospołeczne praktyki materialno-dyskursywne w ramach działań indywidualnych i zespołowych (projektowych):

<u1:p></u1:p>

Wybrane publikacje

2023 - pending

Research project: WAR POLLUTION AND THE ENVIRONMENT. TOXIC AND EXPLOSIVE LEGACIES.

Host Institution: Institute for War, Holocaust and Genocide Studies, Amsterdam. National and international centre of expertise for interdisciplinary research (NIOD, NL),

Pełniona funkcja: współpraca i konsultacje

2022-2023

Research project: ARCHAEOLOGY OF DESTRUCTION

Host Institution: Institute for War, Holocaust and Genocide Studies, Amsterdam. National and international centre of expertise for interdisciplinary research (NIOD, NL),

Director of the Project: Prof. Martijn Eickhoff

Pełniona funkcja: wykonawca, konsultacje w zakresie zarządzania trudnym dziedzictwem

2022-pending

Research project: Jewish Mass graves from the Operation Reinhardt in south eastern Poland

Host Institution: Deutsches Historisches Institut Warschau (DHI, PL), Director of the Director of the Project: Prof. Magdalena Saryusz-Wolska

Pełniona funkcja: wykonawca, konsultant w zakresie archeologii i teledetekcji

2022-2026

LEKSYKON ARCHEOLOGII KATYŃSKIEJ (1990–2015)

Host Institution: Wydział Filozoficzno-Historyczny UŁ,

w module „Dziedzictwo narodowe” Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki MEiN Director of the Project: dr Olgierda Ławrynowicza

Pełniona funkcja: członkini Rady Zespołu i wykonawca.

[wyniki: w toku]

2020-2021

Archeologia Frontu Wschodniego Wielkiej Wojny i dziedzictwo konfliktów zbrojnych jako wyzwanie poznawcze, społeczne i konserwatorskie

Projekt naukowy sfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Ochrona Zabytków Archeologicznych.

Host Institution: UMCS, Lublin; FPLH

Director of the Project: Prof. UŁ, dr hab. Anna I. Zalewska

Pełniona funkcja: pomysłodawczyni, kierownik projektu i wykonawca.

[wyniki: Upowszechnienie wyników badań poprzez warsztaty, wykłady, artykuły naukowe oraz wydanie drukiem opracowania trzeciego tomu wyników badań

Anna I. Zalewska (red.), Archeologia frontu wschodniego Wielkiej Wojny jako wyzwanie. Warszawa-Lublin 2021 (Tom III)

artykuły:

Zalewska A.I., Czarnecki J. Conflict Gas-Scape Chemical Weapons on the Eastern Front, January 1915. In: Conflict Landscapes. Materiality and meaning in Contested Places. N.J. Saunders and P. Cornish (red), 2021

Zalewska A.I., Kiarszys G. The forgotten Eastern Front: dealing with the social and archaeological legacies of the Battle of the Rawka and Bzura Rivers (1914-1915), Central Poland, „Antiquity” 2021.

2020-2024

LEKSYKON ARCHEOLOGII POLSKIEJ

Projekt wydawniczy realizowany przy Komitecie Nauk Pra i Protohistorycznych Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem prof Arkadiusza Marciniaka (UAM)

Pełniona funkcja: członkini Rady Redakcyjnej, Koordynator części V: Archeologia a społeczeństwo. Archeologia we współczesności

2019-2022

PROGRAM AZP+

Udział w opracowaniu propozycji ogólnopolskiej strategii rozpoznawania dziedzictwa archeologicznego metodami nieinwazyjnymi, nieniszczącymi.

Cel: stworzenie narzędzi do efektywniejszego zarządzania dziedzictwem w ramach Programu AZP+

Host Institution: Narodowy Instytut Dziedzictwa pod kierunkiem dr Agnieszki Makowskiej

Pełniona funkcja: członkini Grupy Eksperckiej AZP+ powołanej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID)

[wyniki: Metody teledetekcyjne dla archeologów Poradnik. Część I. Warszawa, Włodzimierz Rączkowski, Agnieszka Makowska (red.), Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa 2023

Włodzimierz Rączkowski, Anna Zalewska, Metody teledetekcyjne w archeologii – wprowadzenie. Od przeszłości do teraźniejszości… z teledetekcją w tle. W: Metody teledetekcyjne dla archeologów Poradnik. Włodzimierz Rączkowski, Agnieszka Makowska (red.), Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa 2023].

2021 - pending

Członek Alumni of Advisory Board of Outreach and Education ABEO) przy Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej OPCW tj. Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons z siedzibą w Hadze (NL)

2018-2019

Przystanek pamięci o Wielkiej Wojnie. Warsztaty dla przyszłych opiekunów zabytków.

Projekt edukacyjny (popularno – naukowy) mający na celu upowszechnianie wiedzy o trudnej przeszłości oraz praktykowanie aktywności z zakresu Education for Peace

Director of the Project: Prof. UŁ, dr hab. Anna I. Zalewska

Pełniona funkcja: pomysłodawczyni, kierownik projektu i wykonawca, we współpracy z Gminą Nowa Sucha.

2015-2017

Projekt naukowo-społeczny pt. Heritage and Threat (HeAT) (Scientific Partnership: Denmark, Romania, Poland, Italy),

Joint Programming Initiative on Cultural Heritage and Global Change: a new challenge for Europe HERITAGE PLUS"

Pełniona funkcja: CI (Co-Investigator), realizacja zadań z Modułu: Archeologia Pamięci. Dziedzictwo - Pamięć - Przynależność [Archeology of Memory. Heritage - Memory - Belonging] pod kierunkiem dr Małgorzaty Karczewskiej (OBEŚW)

[wynik: Cmentarze wojenne I wojny światowej. Stan badań i ochrony, Małgorzata Karczewska (red.), Białystok: Ośrodek Badań Europy Środkowo Wschodniej)

2014-2016

ARCHEOLOGIA WSPÓŁCZESNOŚCI

Projekt wydawniczy i popularyzatorski realizowany przy Stowarzyszeniu Naukowym Archeologów Polskich. Odział Warszawa pod kierunkiem Anny I. Zalewskiej

Pełniona funkcja: Pomysłodawczyni i Redaktorka, Organizatorka Konferencji ARCHEOLOGIA WSPÓŁCZESNOŚCI. TEORIA I PRAKTYKA

[wyniki: Archeologia Współczesności, Anna I. Zalewska red. Warszawa: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, 2016].

2014-2018

Projekt naukowy i powołanie zespołu badawczego do realizacji projektu pt.: Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie. Materialne pozostałości życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury przeprowadzony pod patronatem Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk i sfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki (konkurs SONATA BIS)

vide http://www.archeomemory.pl,

Director of the Project: Prof. UŁ, dr hab. Anna I. Zalewska

Pełniona funkcja: pomysłodawczyni, kierownik projektu i wykonawca.

[wyniki: Upowszechnienie wyników badań poprzez warsztaty, wykłady oraz wydanie drukiem wyników badań w formie licznych artykułów i dwóch publikacji książkowych]:

Anna I. Zalewska (red.) Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie w rejonie Rawki i Bzury (1914–1915), Warszawa: Wydawnictwo IAE Polskiej Akademii Nauki, 2019 (Tom I)

Anna I. Zalewska, Jacek Czarnecki, Grzegorz Kiarszys, Krajobraz Wielkiej Wojny. Front nad Rawką i Bzurą (1914-1915) w świetle teledetekcji archeologicznej i źródeł historycznych. Warszawa: Wydawnictwo IAE Polskiej Akademii Nauki oraz FPLH, 2019 (Tom II)

2013 -2016

Ekspertyza i podsumowanie badań archeologicznych z lat 2000-2015 w miejscu po niemieckim obozie zagłady pn. Ku zrozumieniu specyfiki i istoty pamięci miejsca po „SS-Sonderkommando Sobibor na zaproszenie Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie oraz udział w badaniach archeologicznych w 2014 r. na terenie Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady (1942-1943)

Director of the Project: Prof. UŁ, dr hab. Anna I. Zalewska

Wyniki:

Anna I. Zalewska, Sobibór. The Material Remains of the Former Nazi Death Camp as the Subject of Archaeological Studies, Warsaw: FWPN, 2016.

Anna I. Zalewska, Pamięć miejsca naznaczonego akcją “Reinhardt”. Materialne pozostałości po SS-Sonderkommando Sobibor z perspektywy archeologa. W: Akcja "Reinhardt". Historia i upamiętnianie, red. Stephan Lehnstaedt, Robert Traba, Warszawa: Neriton 2019

2013-2014

Projekt popularno – naukowy (edukacyjny) pt.: Archeologia jako antidotum na zapomnienie i wandalizm. Ku Przydrożnym Lekcjom Historii na temat Pierwszej Wojny Światowej (1914–2014)

Host Institution: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Projekt dofinansowany przez Fundację Współpracy Polsko Niemieckiej.

Director of the Project: Prof. UŁ, dr hab. Anna I. Zalewska

Pełniona funkcja: pomysłodawczyni, kierownik projektu i wykonawca

2011-2014

Projekt naukowy: MODI MEMORANDI: interdyscyplinarny leksykon terminów pamięci zbiorowej,

Host Institution: Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie

Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki

Director of the Project: Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba

Pełniona funkcja: członek Rady Naukowej, autorka

[wyniki: Modi Memorandi. Leksykon Kultur Pamięci, Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba (red.) Warszawa 2014.

2002-2020

Czynny udział w pracach Zespołu, a z czasem Komisji Antropologii Pradziejów i Średniowiecza. Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem Prof. dr hab. Stanisława Tabaczyńskiego

Pełniona funkcja: Członek Komisji, Współredaktorka i Autorka pracy Przeszłość

Społeczna. Próba Konceptualizacji.

Jako istotne osiągnięcie postrzegam także promowanie archeologii nieodległej przeszłości oraz aktywności na rzecz edukacji dla pokoju i budowania kultury pokoju, wypromowanie wielu magistrów i licencjatów, promowanie doktorów, a także powołanie w 2015 r. Fundacji Przydrożne Lekcje Historii (FPLH) i realizowanie obranych przez Członków FPLH celów statutowych.

Last but not least:

Jako istotne osiągnięcie postrzegam także promowanie archeologii nieodległej przeszłości oraz aktywności na rzecz edukacji dla pokoju i budowania kultury pokoju, wypromowanie wielu magistrów i licencjatów, promowanie doktorów, a także powołanie w 2015 r. Fundacji Przydrożne Lekcje Historii (FPLH) i realizowanie obranych przez Członków FPLH celów statutowych.