Rozmowy o perspektywach uniwersytetów i miast
W dniach 4–5 listopada 2025 roku w Bilbao, na hiszpańskim / baskijskim Uniwersytecie Deusto, odbyła się konferencja UNIC Working Conference 2025. W zabytkowych murach uczelni toczyły się rozmowy na tematy związane z przyszłością uniwersytetów, mobilnością społeczności akademickich i kształtowaniem edukacji. Refleksji poddano również współpracę miast i uczelni wobec nowych wyzwań – obszar ten jest szczególnie istotny dla sojuszu UNIC.
Podczas pierwszej sesji plenarnej głos zabrali przedstawiciele Uniwersytetu Deusto, władze miasta oraz reprezentacja rządu Kraju Basków. Obecni na obradach mogli również podziwiać tradycyjny taniec baskijski, któremu towarzyszyła muzyka grana na Txiruli – rodzaju instrumentu dętego przypominającego flet.
W programie głównym znaleźć można było warsztaty i dyskusje, takie jak „Word Cafe”, „Innovative Mobilities” czy „Concept to Practice”, które poruszały tematy związane ze sztuczną inteligencją, kompetencjami międzykulturowymi, innowacjami w edukacji czy stworzeniem wspólnych programów nauczania.
Nie zabrakło spotkań dotyczących prognozowania i przygotowania się na różne scenariusze, które może przynieść przyszłość. Osoby uczestniczące poszukiwały odpowiedzi na pytanie, co zrobić, by wspierać integrację europejską, jak mógłby funkcjonować Uniwersytet Europejski za 30 lat, a także jaka wizja miast najbardziej sprzyja wspólnotowemu działaniu
mówi Bartosz Kałużny, który w UNIC na UŁ odpowiada za promocję i komunikację.
Miasto jako laboratorium innowacji – łódzki wkład w sojusz UNIC
Bliska współpraca miast i uczelni stanowi fundament sojuszu UNIC. Uniwersytet Łódzki i Urząd Miasta Łodzi konsekwentnie rozwijają wspólne inicjatywy oparte na wiedzy, dialogu i zaangażowaniu społecznym. Tworzą w ten sposób model partnerstwa, w którym nauka wspiera rozwój miasta, a doświadczenia miejskie inspirują kierunki badań i dydaktyki.
Podczas spotkań roboczych w Bilbao przedstawicielki UMŁ – Katarzyna Dyzio (Dyrektorka Biura Aktywności Miejskiej) oraz Aleksandra Sztuka-Tulińska (Zastępczyni Dyrektora Wydziału Kształtowania Środowiska) podzieliły się doświadczeniami z projektu EkoBudżet dla Łodzi, realizowanego we współpracy UMŁ z badaczami z UŁ. Celem projektu było umożliwienie mieszkańcom współdecydowania o wydatkach na ekologiczne inicjatywy w mieście. Pierwsza edycja w 2025 roku koncentrowała się na parkach leśnych, które mają stać się bardziej przyjazne dla przyrody i mieszkańców.
Z kolei dr Małgorzata Dzimińska, dyrektorka UNIC Centre for City Futures w UŁ, opowiadała o projektach realizowanych w ramach Science Hub UniLodz, w których studenci, naukowcy i partnerzy miejscy wspólnie poszukują innowacyjnych rozwiązań dla wyzwań współczesnej Łodzi, pracując w międzynarodowych zespołach z badaczami i studentami uczelni członkowskich sojuszu UNIC. Projekty te dotyczą m.in. rewitalizacji i jej wpływu na mieszkańców czy jakości i bioróżnorodności zieleni miejskiej. Lista realizowanych wspólnie projektów miejskich jest dostępna na stronie projektu (przejdź do strony projektu).
Współpraca uczelni i miasta to dziś nie tylko wymiana wiedzy i doświadczeń, lecz wspólne działanie na rzecz realnej transformacji miejskiej
mówi dr Małgorzata Dzimińska z Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ, dyrektorka UNIC Centre for City Futures w UŁ.
Ważnym wątkiem konferencji była potrzeba przejścia od współpracy opartej na zadaniach do podejścia bardziej transformacyjnego – łączącego naukę, samorząd i społeczność lokalną. Spotkania z partnerami UNIC umożliwiły nam porównanie doświadczeń i lepsze zrozumienie wyzwań związanych z długofalową trwałością i ramami regulacyjnymi. Widzimy w UNIC duży potencjał dla Łodzi – zarówno w innowacjach edukacyjnych i badawczych, jak i w działaniach angażujących mieszkańców w procesy zmian
zauważa Katarzyna Dyzio z UMŁ.
Metoda kliniczna jako most między teorią a praktyką w edukacji
Udział w konferencji w Bilbao był również wyjątkową okazją do spotkania środowiska osób, które poszukują nowych sposobów myślenia o nauczaniu – nie tylko w sensie przekazywania wiedzy, lecz także kształtowania umiejętności, postaw i wrażliwości społecznej. Dyskusje toczyły się wokół pytania, jak uczyć, by studenci potrafili nie tylko rozumieć teorię, lecz także dostrzegać człowieka, kontekst i konsekwencje zjawisk.
W czasie sesji World Café rozmawialiśmy o metodzie klinicznej rozumianej szerzej – jako podejściu dydaktycznym opartym na doświadczeniu, refleksji i zaangażowaniu
relacjonuje dr Izabela Florczak z WPiA UŁ, która koordynuje działania partnerstwa w obszarach tematycznych dotyczących sprawiedliwości, bezpieczeństwa i współpracy instytucji.
Dla wielu osób uczestniczących była to przestrzeń do wymiany doświadczeń z różnych systemów i modeli kształcenia – od zajęć prowadzonych w tradycyjnych uniwersytetach po programy interdyscyplinarne. Wspólnym wątkiem było przekonanie, że efektywne uczenie wymaga realnego kontaktu ze światem poza uczelnią, a także odwagi w sięganiu po metody, które wykraczają poza wykład i egzamin.
Rozmowy dotyczyły nie tylko sposobu prowadzenia zajęć praktycznych, lecz przede wszystkim tego, jak budować środowisko edukacyjne sprzyjające krytycznemu myśleniu, współpracy i empatii. Wymiana doświadczeń z uczestnikami z różnych krajów pokazała, że kliniczne uczenie, w tym sensie metodycznym, a nie instytucjonalnym, staje się wspólnym językiem akademickiego kształcenia, niezależnie od programów nauczania czy organizacji studiów.
Wiele wystąpień i rozmów dotyczyło również szerszej roli uniwersytetu w społeczeństwie. W tym sensie metoda kliniczna, rozumiana jako sposób prowadzenia dialogu między teorią a praktyką, między uczelnią a rzeczywistością społeczną, nabiera dziś szczególnego znaczenia. Pokazuje, że kształcenie akademickie może i powinno pomagać studentom nie tylko zdobywać wiedzę specjalistyczną, lecz także dostrzegać człowieka i społeczne znaczenie własnej profesji.
Relacje jako fundament europejskich sojuszy
Trzy dni wydarzenia wypełnione były inspirującymi sesjami plenarnymi, warsztatami, panelami dyskusyjnymi, ale przede wszystkim było miejsce na networking, dyskusje między naszymi odpowiednikami: osobami pracującymi naukowo, administracyjnie oraz studiującymi, a także reprezentującymi miasto. Jest to największa wartość dodatnia tej konferencji: komunikacja nastawiona na wspólny cel
zauważa Marta Jeżykowska z Centrum Umiędzynarodowienia UŁ, która w UNIC zajmuje się obszarem budowania społeczności badaczy i edukatorów.
W ramach UNIC Working Conference osoby uczestniczące pracowały nad tym, jak przełożyć idee Uniwersytetów Europejskich na codzienne decyzje: wspólne moduły, prostszą mobilność, dopasowanie niektórych programów dydaktycznych (kursów) między uczelniami.
To właśnie takie spotkania budują kapitał zaufania – poznajemy się z imienia, rozumiemy konteksty, szybciej dzwonimy po partnera, gdy pojawia się pomysł albo problem
zaznacza kanclerka UŁ Anna Rolczak.
Erasmus+ daje do takiego działania realne narzędzia i finansowanie – dotyczy to np. mobilności czy współpracy programowej.
To jednak dopiero połowa równania. Druga to relacje, które powstają w kuluarach, podczas warsztatów i wizyt studyjnych. Dzięki temu sojusz staje się „platformą do działania”, a nie tylko projektem: łatwiej uruchomić wspólne kursy, mikrokwalifikacje czy zadania „challenge-based” z miastem w formule CityLabs, czyli dokładnie tam, gdzie UNIC ma unikalną przewagę; tam, gdzie rozwija współpracę na linii uniwersytet–miasto–partnerzy społeczni (…)
Bilbao było dobrym sprawdzianem, sprawniej uzgadniamy standardy jakości, widzimy, gdzie zdjąć bariery administracyjne i jak włączyć mobilność w rdzeń programów, zamiast prowadzić je obok naszych stałych kursów. Europejskie finansowanie umożliwia ruch, a takie konferencje nadają mu kierunek — z relacji powstaje współpraca, a ze współpracy efekty dla osób studiujących, kadry i naszych miast.
dodaje Anna Rolczak.
Poszerzanie współpracy przedmiotowej
Jeżeli chodzi o współpracę merytoryczną w ramach UNIC 2.0 jest ona aktualnie realizowana w ramach siedmiu tzw. linii tematycznych i koncentruje się w dużej mierze na rozwijaniu aktywności w sferze współpracy dydaktycznej / edukacyjnej.
Dotychczasowe linie współpracy tematycznej zorientowane są prawie w całości na problematykę nauk społecznych i humanistycznych. Wydaje się więc, że w dalszej perspektywie funkcjonowania sojuszu UNIC zasadne byłoby większe zróżnicowanie tych aktywności tematycznych i poszukanie obszaru współpracy związanego również z naukami ścisłymi / przyrodniczymi, w szczególności takim, który dotyczyłby badań podstawowych oraz działalności badawczo-rozwojowej w odniesieniu do tych sektorów, które związane są z tworzeniem rozwiązań mających kluczowe znaczenie dla konkurencyjności przyszłych gospodarek i społeczeństw, tj. takimi jak itp. biotechnologia, sztuczna inteligencja, czyste źródła energii itp.
analizuje dr hab. Dominik Drzazga z Wydziału Zarządzania UŁ, który w UNIC na UŁ zajmuje się obszarem zrównoważonego rozwoju i zielonych miast.
Ku wzajemnemu zrozumieniu i pokojowi w Europie
Dla mnie projekt europejski: Unii Europejskiej oraz jej większości inicjatyw, a zwłaszcza edukacyjnych (w tym programów ERASMUSowych oraz Sojuszy Uniwersytetów Europejskich) ma służyć temu, byśmy w Europie byli wolni od wojen i konfliktów albo przynajmniej je znacząco minimalizowali. Tego typu konferencje, warsztaty i spotkania temu służą, bo po prostu ze sobą przebywamy i rozmawiamy, a przez to lepiej się rozumiemy. Integracja, porównywanie się w dobrym sensie, wzajemna nauka, różne perspektywy i różne praktyki pomagają ulepszać instytucje
podsumowuje rektor UŁ prof. Rafał Matera.
Dla mnie konferencja w Bilbao to kolejny znak, że nam zależy na sojuszu i tworzeniu wspólnot uniwersyteckich w Europie
dodaje prorektorka UŁ prof. Katarzyna de Lazari-Radek, która reprezentuje UŁ w Radzie UNIC.
Konferencja UNIC Working Conference 2025 umocniła współpracę między uczelniami i pokazała, że różnorodność oraz otwartość stanowią siłę sojuszu, wyznaczając dla niego nowe kierunki dla dalszego postępu. Kolejne spotkanie zaplanowane jest na Uniwersytecie w Cork w Irlandii. Będzie ono stanowić okazją do dalszego rozwoju rozpoczętych inicjatyw.
Kilka dni przed konferencją w Bilbao Uniwersytet Łódzki odwiedziła europejska delegacja UNIC. Czym mogliśmy się pochwalić? O tym przeczytacie w oddzielnej aktualności (przejdź do aktualności).
