Istniejący obiekt jest pozostałością po kompleksie klasztornym dominikanów, którzy zostali sprowadzeni do Łęczycy pod koniec XIII w. Pomimo licznych najazdów i pożarów zakon istniał aż do 1799 r., kiedy to pruscy zaborcy zarządzili kasatę. W 1801 r., po przebudowie, utworzono tu więzienie, które funkcjonowało nieprzerwanie aż do 2006 r. Więzieni byli tutaj m.in. powstaniec styczniowy dr Józef Dworzaczek – przez władze rosyjskie w 1863 r., a także bohater Solidarności Władysław Frasyniuk – przez władze komunistyczne w latach 1982–1984.
Znaczna część zabudowań klasztornych oraz kościoła nie zachowały się, a istniejące materiały archiwalne nie pozwalają na rekonstrukcję całości założenia, co sprawia, że badania archeologiczne są pełne zaskakujących odkryć.
Dr inż. Artur Ginter wyjaśnia:
W czasie prac wykopaliskowych stopniowo rozpoznajemy kolejne fragmenty kompleksu. Studenci i absolwenci archeologii prowadzą pracę w obrębie nawy kościoła, kaplicy oraz znajdującej się pod nią krypty, a także przylegających do nich cmentarzy. Pod posadzkami dawnych zabudowań klasztornych odkryty został piec – być może hypocaustum (prace w jego wnętrzu i sąsiedztwie nadal trwają). Jednak nadrzędnym celem badań archeologicznych jest próba odnalezienia grobu księcia Kazimierza II Łęczyckiego, który zginął tragicznie w 1294 roku w trakcie bitwy z wojskami litewskimi.
I dodaje:
Podczas ćwiczeń terenowych studenci nie tylko eksplorowali wykopy i sporządzali dokumentację rysunkową czy fotograficzną. Mieli możliwość zapoznania się z działaniem tachimetru bezlustrowego, podstawami fotogrametrii, zastosowaniem drona w procesie dokumentacji oraz podstawami inwentaryzacji ruchomych zabytków archeologicznych.
Materiał: Wydział Filozoficzno-Historyczny UŁ