Profesor dr hab. Tomasz Krzeszowski jest osobistością szeroko znaną we współczesnym lingwistycznym środowisku naukowym w Polsce i za granicą.
Po uzyskaniu stopnia magistra filologii angielskiej w Uniwersytecie Warszawskim w 1961 r., pięćdziesiąt lat temu – w roku 1966, uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie filologii angielskiej w Uniwersytecie Łódzkim, zaś w 1972 r. otrzymał stopień docenta. W roku 1974 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy pt. Contrastive generative grammar: theoretical foundations, opublikowanej w prestiżowym wydawnictwie niemieckim Gunter Narr Verlag.
W latach 1961–1979 prof. Krzeszowski był zatrudniony w Uniwersytecie Łódzkim, gdzie przeszedł wszystkie szczeble kariery naukowej na etatach asystenta, adiunkta i docenta. Po przeniesieniu się do Gdańska w roku 1979, w 1981 r. otrzymuje tytuł profesora, zaś w 1992 obejmuje etat profesora zwyczajnego. W tym okresie wydatnie przyczynia się do rozwoju filologii angielskiej Uniwersytetu Gdańskiego jako dyrektor tamtejszego Instytutu Anglistyki. W roku 1995, ze względów osobistych, wraca do Warszawy i podejmuje pracę w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracuje do przejścia na emeryturę w roku 2009, obecnie zaś jest zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego w Społecznej Akademii Nauk w Warszawie. Nie zaprzestaje jednak ścisłej współpracy z Uniwersytetem Łódzkim, szczególnie w odniesieniu do szkolenia młodszej kadry naukowej.
W swojej karierze naukowej i administracyjnej prof. Krzeszowski piastował stanowiska akademickie jako kierownik Katedry Języka Angielskiego w Uniwersytecie Łódzkim, dyrektor Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Gdańskiego, a obecnie jest kierownikiem Katedry Językoznawstwa Kognitywnego w Instytucie Anglistyki Społecznej Akademii Nauk.
Zainteresowania badawcze prof. Krzeszowskiego obejmują całą gamę zagadnień. Od problematyki badań nad teorią języka, po tematykę ujęć językoznawstwa stosowanego; od kognitywnych studiów kontrastywnych, po problematykę translatologiczną oraz nauczanie i przyswajanie języków obcych. Powszechnie znane są ważne prace Profesora w dziedzinie dydaktyki języków obcych, szczególnie w odniesieniu do uczniów z dysfunkcjami wzroku.
W ostatnich latach prof. Krzeszowski podjął badania w dziedzinie językoznawstwa kognitywnego, zwłaszcza na temat metafor i aksjologicznych aspektów semantyki językowej. Owocem tych badań jest monografia Angels and Devils in Hell. Elements of Axiology in Semantics (Energeia, Warszawa 1997). Praca, już podczas swego powstawania, stała się podstawą do dalszych studiów, co znalazło wyraz w kilkudziesięciu pracach magisterskich. Wcześniejsze wersje niektórych rozdziałów były publikowane za granicą i są obszernie cytowane zarówno przez autorów innych artykułów (Johnnson, Peeters), jak i w kilku pracach doktorskich (Bierwiaczonek, Skrzypczak, Libura) oraz w pracy habilitacyjnej Jego wcześniejszego studenta, a obecnie profesora, Przemysława Żywiczyńskiego. Koncepcja semantyki aksjologicznej stała się podstawą powstania Katedry Lingwistyki Aksjologicznej, która powstała pod kierunkiem studenta prof. Krzeszowskiego, obecnie już także profesora, Michała Posta w Wyższej Szkole Filologicznej we Wrocławiu.
Wyrazem uznania dla osiągnięć prof. Krzeszowskiego w zakresie lingwistyki kognitywnej było powołanie go na członka komitetu redakcyjnego międzynarodowego czasopisma „Cognitive Linguistics”, obok innych czołowych językoznawców, takich jak: Langacker, Lakoff, Geeraerts, Seuren czy Talmy.
Obecnie koncepcje semantyki aksjologicznej prof. Krzeszowski stosuje do studiów nad przekładem i do opisu wzajemnych relacji między językiem a etyką. Owocem tej pracy są dwie książki: opublikowana ostatnio przez wydawnictwo Peter Lang we Frankfurcie The Translation Equivalence Delusion. Meaning and Translation (2016) oraz oddana do druku seria szkiców Między językiem a etyką, którą ma opublikować wrocławski oddział Polskiej Akademii Nauk.
Profesor Krzeszowski był przewodniczącym i członkiem Komitetu Neofilologicznego Polskiej Akademii Nauk w latach 1996–2002, współorganizował w Uniwersytecie Łódzkim Pierwszy Kongres Neofilologiczny, który zaowocował publikacją dwóch obszernych tomów. Jest członkiem Komitetów Redakcyjnych wielu pism językoznawczych o zasięgu międzynarodowym, takich jak: „Studia Anglica Posnaniensia”, „Cognitive Linguistics” czy „Kwartalnik Neofilologiczny”. Przede wszystkim jest jednak autorem ponad stu trzydziestu wybitnych prac naukowych, w tym dwunastu książek. Wiele z tych publikacji było kilkakrotnie wznawianych i przekładanych na języki obce (niemiecki, hiszpański, rosyjski) jako ważny i aktualny dorobek w dziedzinie kognitywnego językoznawstwa kontrastywnego, nauczania języków obcych oraz przekładoznawstwa. W swojej karierze naukowej prof. Krzeszowski był stypendystą kilku szacownych uczelni, takich jak: Institute of International Education, Postgraduate Program at College of Education, Albany, New York; grantów British Council w Uniwersytecie Oksfordzkim i Uniwersytecie w Edynburgu, Deutscher Akademischer Austauschdienst, University College London; wreszcie IREX, co umożliwiło Mu studia w University of California w Berkeley i San Diego. Był zapraszany do wygłaszania licznych referatów plenarnych w Polsce i za granicą, wygłaszał także wykłady gościnne w University of Jyväskylä (Finlandia); Konstanz Universität (Niemcy); w Uniwersytetach w Edynburgu oraz w University College London, a także w State University of New York at Fredonia oraz University of California w Berkeley i San Diego.
Profesor Krzeszowski jest wybitnym nauczycielem akademickim, świetnym wykładowcą i inspirującym wychowawcą młodego pokolenia językoznawców. Zadziwia bogactwo Jego zainteresowań naukowych i różnorodność przedmiotów, które wykładał, począwszy od zagadnień z fonetyki i fonologii angielskiej, składni i semantyki, gramatyki kontrastywnej po wyspecjalizowaną tematykę wykładów monograficznych, najczęściej z perspektywy kognitywnej, takich jak: Roots and Moots of Cognitive Linguistics; All Roads Lead to the Brain (Introduction to neurolinguistics); Meaning and Translation, Metaphor and Metalanguage. Pod kierunkiem prof. Krzeszowskiego powstały rozprawy doktorskie, w tym także pracowników Uniwersytetu Łódzkiego (obecnie prof. Aliny Kwiatkowskiej, prof. Kamili Turewicz), był również recenzentem w licznych przewodach doktorskich (także anglistów łódzkich), habilitacyjnych oraz o tytuł profesorski. Profesor Krzeszowski utrzymuje stały kontakt z anglistami łódzkimi, którzy korzystają z Jego ogromnego i bogatego doświadczenia zawodowego oraz wiedzy eksperckiej.
Opracowanie: Prof. dr hab. Barbara Lewandowska-Tomaszczyk Wydział Filologiczny UŁ