Łodzianin, doktor ekonomii, wieloletni pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego, od początku lat 80. Należał do opozycji demokratycznej, jako zastępca rzecznika prasowego NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej oraz sekretarz Rady Programowej Ośrodka Badań Społeczno-Zawodowych przy łódzkim Zarządzie Regionu NSZZ „Solidarność” (1980-1981). Był pierwszym ministrem ds. europejskich Wolnej Polski. Jednym z architektów oraz negocjatorów stowarzyszenia i członkostwa Polski z Unią Europejską. W 2004 roku jako Poseł do Parlamentu Europejskiego Ziemi Łódzkiej został pierwszym polskim wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego, a następnie w 2007 roku pierwszym Polakiem, który objął stanowisko szefa komisji spraw zagranicznych PE. Od czerwca 2014 roku wiceprzewodniczący Grupy Europejskiej Partii Ludowej odpowiedzialny za polityki zewnętrzne UE. W VIII kadencji Parlamentu Europejskiego członek komisji PE ds zagranicznych, ds konstytucyjnych oraz ds. gospodarczych i monetarnych. Członek delegacji PE do komisji współpracy parlamentarnej UE-Ukraina, delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Partnerstwa Wschodniego EURONEST oraz delegacji do komisji ds współpracy parlamentarnej UE-Armenia, UE-Azerbejdżan i UE-Gruzja. Stały sprawozdawca Parlamentu Europejskiego ds. Ukrainy. Od 2005 roku sprawuje również funkcję wiceprzewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej, największej europejskiej partii politycznej, gdzie odpowiada za politykę wschodnią i energetyczną. Założyciel Urzędu Integracji Europejskiej, Kolegium Europejskiego w Natolinie i Instytutu Europejskiego w Łodzi, który kształci polskie elity do pracy w instytucjach europejskich. Komandor Orderu Polonia Restituta, Kawaler Francuskiej Legii Honorowej, uhonorowany ukraińskim Orderem Za Zasługi oraz gruzińskim prezydenckim Orderem Św. Jerzego.