Wystawa (Nie)dopasowane ukazuje niełatwe relacje z ciałem. Wydaje się, że akurat z własnym ciałem, czymś nam najbliższym, najbardziej naturalnym, pierwotnym powinniśmy mieć kontakt. Ale czy ciało i my to jedność? Często trudno określić, co przeszkadza w utożsamieniu się z nim, co blokuje pełną miłość i akceptację w stosunku do niego. Czy myślimy o potrzebach naszego ciała? Czy nasz potencjał jest skrywany przez kompleksy, wstyd, lęki? Na jakim etapie drogi do zrozumienie siebie i akceptacji swojej cielesności jesteśmy?
Cielesność – symbol i barometr przemian kulturowych
Kobiece ciało zawsze było rozpoznawalnym symbolem, ikoną reprezentowanego przezeń czasu, niczym barometr ukazujący przemiany w świecie. Model kobiecego piękna zmieniał się częściej niż model męski. Wobec kobiet wymagania kulturowe były większe. Określony krąg kulturowy zawsze wyróżniał pewne zakorzenione w nim stereotypy, w obrębie których budował swoje postrzeganie kobiet. Ideał kobiecego ciała był odzwierciedleniem jego pozycji, sytuacji społeczno-politycznej. Był też ściśle związany z religią i filozofią. Temat ciała i cielesności współcześnie jest eksplorowany na wiele różnych sposobów. W sztuce feministycznej i krytycznej zagadnienia cielesności w odniesieniu do kobiet pojawiały się w kontekście opresji, ograniczeń kulturowych czy przedmiotowego traktowania ciała. Wystawie (Nie)dopasowane bliższa jest do narracja związana z celebracją ciała i jego emancypacją. To celebracja, którą podkreśla istotę, wielkość, ważność i wyjątkowość ciała oraz emancypację rozumianą jako oswobadzanie, uwalnianie ciała dosłowne i symboliczne.
W mojej twórczości często nawiązuję do pełnych kształtów kobiecego ciała. Pod względem potencjału symbolicznego ważne są dla mnie archetypiczne wizerunki kobiecości – utożsamianej najczęściej z Boginią Matką, swoistą Magna Mater, dawczynią wszelkiego życia, uosabiającą płodność i macierzyństwo. Bazując na proporcjach ciała prehistorycznej Wenus z Willendorfu, tworzę nowe powiększone formy albo pozostawiam jej naturalną wielkość i wykorzystuję jako cytat z przeszłości w nowym kontekście. Pozwalam sobie na dekontekstualizację i dekonstrukcję sensów zakodowanych w figurze prehistorycznej Wenus. Praca z nią jest dla mnie ustawicznym i arteterapeutycznym projektem. Dzięki niej świadomie zmierzam się ze stereotypami, które oddziałują na kształt mojego życia. Przyglądam się mitom i wyobrażeniom na temat tradycyjnie rozumianej kobiecości – dodaje Beata Marcinkowska.
O artystce
Beata Marcinkowska jest artystką intermedialna, animatorką sztuki, wykładowczynią, łodzianką. Uzyskała habilitację w dziedzinie sztuki. Pracuje w Instytucie Edukacji Artystycznej w Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Uprawia twórczość intermedialną, w której zajmuje się różnorodnymi aspektami życia współczesnego człowieka, jego tożsamości i przypisanych jej kulturowo cech, a także symboliki ciała w dzisiejszych czasach. Realizuje własne projekty artystyczne – obiekty, instalacje, kolaże, land art. i performance. Bierze udział w wystawach indywidualnych i zbiorowych oraz akcjach artystycznych, działaniach transmedialnych i sitespecific w Polsce i za granicą. Projektuje i prowadzi warsztaty artystyczne i edukacyjne. Zrealizowała autorski projekt Przytul sztukę – warsztaty dla mamy z dzieckiem (2017-2020) w Specjalistycznym Ośrodku Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Łodzi. Jest autorką licznych publikacji, w tym podręczników i ćwiczeń do plastyki dla dzieci i młodzieży, wydanych przez Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne oraz Wydawnictwo Szkolne PWN. Współtworzy grupę Frakcja – międzypokoleniową grupę artystek i teoretyczek sztuki. Należy do Polskiego Komitetu Międzynarodowego Stowarzyszenia Wychowania przez Sztukę InSEA oraz Stowarzyszenia Sztuka i Dokumentacja.
(Nie)dopasowane – o kobiecości między biologią, sztuką a społeczną normą
Projekt (Nie)dopasowane to nie tylko wystawa – to przestrzeń dialogu i wspólnego odkrywania znaczeń kobiecego ciała. Zapraszamy do rozmów, warsztatów i działań twórczych, które pozwolą spojrzeć na cielesność z różnych perspektyw: biologicznej, socjologicznej i artystycznej. Będziemy pytać, jak kanony piękna wpływają na nasze kości, dlaczego kobiece ciało wciąż funkcjonuje w męskim świecie i jak sztuka może stać się narzędziem emancypacji.
Przewodniczkami w tych wydarzeniach będą trzy kobiety:
- dr hab. Beata Marcinkowska – artystka, twórczyni wystawy (ASP w Łodzi)
- dr Beata Borowska – antropolożka biologiczna (Katedra Antropologii na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska UŁ)
- dr hab. Dominika Byczkowska-Owczarek – socjolożka ciała (Katedra Socjologii Kultury na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ).
Autorką projektu jest Agata Dawidowicz – kulturoznawczyni i popularyzatorka nauki z Centrum Współpracy z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni.
Zapraszamy do udziału w wydarzeniach (wstęp wolny):
(Nie)dopasowane – wernisaż wystawy dr hab. Beaty Marcinkowskiej
28 listopada (piątek), godz. 18.30, Galeria Wozownia 11 (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11)
Ślady ideału – jak kanony piękna formują ciało i kości (warsztaty)
4 grudnia (czwartek), godz. 18.00, Galeria Wozownia 11 (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11)
Prowadzenie: dr Beata Borowska i Koło Naukowe Antropołowcy oraz dr hab. Beata Marcinkowska – warsztaty artystyczne
Dopasowywane i niedomyślne – kobiece ciało w męskim świecie (warsztaty)
13 grudnia (sobota), godz. 17.00, Galeria Wozownia 11 (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11)
Prowadzenie: dr hab. Dominika Byczkowska-Owczarek oraz dr hab. Beata Marcinkowska – warsztaty artystyczne
Ślady ideału – jak kanony piękna formują ciało i kości (warsztaty dla grupy zorganizowanej)
15 stycznia (czwartek), godz. 10.00, Galeria Wozownia 11 (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11)
Prowadzenie: dr Beata Borowska i Koło Naukowe Antropołowcy
O kobiecości – między biologią, sztuką a społeczną normą (rozmowa i finisaż wystawy)
23 stycznia (piątek), godz. 18.00, Galeria Wozownia 11 (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 11)
Rozmawiać będą: dr hab. Beata Marcinkowska (ASP w Łodzi), dr Beata Borowska (Katedra Antropologii UŁ), dr hab. Dominika Byczkowska-Owczarek (Katedra Socjologii Kultury UŁ).
Materiał, redakcja: Agata Dawidowicz, Centrum Współpracy z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni
Zdjęcie: Bartosz Kałużny, Centrum Współpracy z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni
