Badania archeologiczne Starego Rynku w Łodzi – prace w specjalnym laboratorium UŁ

Dobiegają końca zaplanowane na 2021 rok badania terenowe na Starym Rynku w Łodzi. Obecnie archeolodzy i pasjonaci pod kierunkiem dr. inż. Artura Gintera z Pracowni Datowania i Konserwacji Zabytków w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego pieczołowicie dokumentują fotograficznie, rysunkowo i opisowo wszystkie znaleziska odkryte na tym stanowisku.

Odnalezione artefakty
Odnalezione artefakty
Badania znalezisk przez archeologów UŁ
Plomby zaciskowe, monety, dodatki do strojów
Pracownia DiKZ IA UŁ
Artefakt pod okiem mikroskopu
Znaleziska odkryte na Rynku Starego Miasta w Łodzi

Przypomnijmy, że wykopaliska na Starym Rynku w Łodzi, prowadzone przez naukowców i studentów z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego pod kierownictwem dr. inż. Artura Gintera, trwają od 12 października br.  

Prace archeologiczne prowadzone są na terenie o powierzchni około 5,5 ara na całej płycie Starego Rynku, czyli w miejscu, które według wielu historyków stanowi centrum najstarszego organizmu miejskiego Łodzi.  

Obszar Starego Rynku, jego okolic i ulic dochodzących nie był dotąd badany archeologicznie. Jest więc niepowtarzalna okazja, żeby po raz pierwszy przekonać się, czy to właśnie tutaj, a nie w Przedborzu nad Pilicą jak się powszechnie sądzi, w 1423 r. nadano Łodzi prawa miejskie.  

Więcej o początku prac wykopaliskowych pisaliśmy TUTAJ 

Jakie przedmioty odnaleziono do tej pory na Starym Rynku?  

Każdego dnia w kolejno odkrywanych warstwach będących śladem dawnej działalności człowieka na Starym Rynku, archeolodzy napotykają na przedmioty, które pozwolą pełniej opisać historię tego miejsca.  

Wśród odnalezionych dotąd artefaktów dominują te wykonane z surowców nieorganicznych (gliny, metalu, szkła). Ponad 200 przedmiotów przyporządkowano do grupy tzw. zabytków wydzielonych. Są to m.in. plomby zaciskowe, monety, dodatki do strojów 

mówi dr inż. Artur Ginter, WF-H UŁ  

Dokumentacja znalezisk w specjalnej pracowni na UŁ  

Dr Magdalena Majorek z Pracowni Datowania i Konserwacji Zabytków w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego  (Pracownia DiKZ IA UŁ) rozpoczęła zabezpieczanie zabytków przed dalszą destrukcją i przygotowanie ich do ekspozycji. Opisywany jest także ich stan zachowania przed zabiegami zabezpieczającymi (np. rodzaj i grubość nawarstwień korozyjnych). Przedmioty są mierzone i ważone, a część z nich dodatkowo poddawana jest analizie spektrometrem XRF, żeby ustalić, z jakiego surowca zostały wykonane.   

Dla każdego z zabytków indywidualnie dobierane są metody służące zabezpieczeniu przed dalszym zniszczeniem. W Pracowni DiKZ IA UŁ stosowane są metody chemiczne i mechaniczne (w tym np. przy użyciu mikropiaskarki czy myjki ultradźwiękowej) służące oczyszczeniu znalezisk ze szkodliwych produktów korozji. Po oczyszczeniu, kąpieli w inhibitorach korozji i osuszeniu, zostaną na nie nałożone odpowiednie powłoki zabezpieczające i będą mogły być eksponowane. 

W warunkach laboratoryjnych wykonywana jest dokumentacja fotograficzna znalezisk - makro i mikro, w tym przy użyciu specjalnych mikroskopów: Nikon Eclipse LV150N i Delta Optical. Ten pierwszy został zakupiony do Pracowni DiKZ IA UŁ za prawie 80.000 zł ze środków IDUB Uniwersytetu Łódzkiego na granty aparaturowe. 

Pracownia archeologów Uniwersytetu Łódzkiego to wyjątkowe laboratorium w skali kraju, które wyróżnia m.in. to, że oprócz konserwacji zabytków, realizuje także datowania luminescencyjne cegieł, zabytkowej ceramiki, kafli i innych przedmiotów wykonanych z gliny. 

Numizmaty, guziki i aplikacje ze Starego Rynku w Łodzi  

Obecnie trwają prace zabezpieczające pierwszej partii liczącej 40 zabytków. W grupie tej znalazły się wspomniane wcześniej plomby ołowiane, monety oraz guziki i aplikacje. Odnalezione na Starym Rynku w Łodzi znaki towarowe to plomby zaciskowe okrągłe i owalne o chronologii nowożytnej i współczesnej, z oznaczeniami w różnych językach. Numizmaty reprezentowane są przez egzemplarze o analogicznym datowaniu oraz krajowym i zagranicznym pochodzeniu. Stosunkowo dobry stan zachowania pozwoli na indywidualną identyfikację większości plomb i numizmatów oraz doprecyzowanie okresu ich pochodzenia.  

Już dziś wyniki badań archeologicznych wskazują, że Stary Rynek w Łodzi był miejscem, w którym spotykali się i handlowali przedstawiciele różnych kultur z wielu grup społecznych 

podsumowuje dr Magdalena Majorek, Pracownia DiKZ IA UŁ 

Materiał źródłowy, tekst i zdjęcia: dr Magdalena Majorek, dr inż. Artur Ginter (Pracownia DiKZ IA UŁ); redakcja: Honorata Ogieniewska, Centrum Promocji UŁ