Kolegium Refleksji Humanistycznej odbyło się po raz pierwszy w tym składzie. Spotkanie prowadziła prof. Elżbieta Żądzińska, Rektor Uniwersytetu Łódzkiego, a także Przewodnicząca Kapituły Konkursu. Od wiosny 2021 r. do Jury dołączyli ponadto: prof. Krzysztof Jasiecki, politolog i socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Rafał Stobiecki, historyk z Uniwersytetu Łódzkiego. Obecni byli również pozostali członkowie Kapituły Konkursu oraz nominowani do nagrody w edycjach I -V.
Pandemiczne obostrzenia spowodowały, że po raz pierwszy gościliśmy na Uniwersytecie Łódzkim osobiście, a nie jak dotąd zdalnie, troje spośród pięciorga finalistów VI edycji Konkursu o Nagrodę im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Profesora Tadeusza Kotarbińskiego za wybitną pracę naukową z zakresu nauk humanistycznych: prof. Mariusza Mazura z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, prof. Dariusza Śnieżkę z Uniwersytetu Szczecińskiego oraz prof. Jerzego Zajadłę z Uniwersytetu Gdańskiego.
Posiedzenie Kolegium Refleksji poprzedziło wręczenie przez prof. Elżbietę Żądzińską dyplomów; prof. Jerzy Zajadło otrzymał dyplom laureata nagrody, a profesorowie Mazur i Śnieżko zostali uhonorowani dyplomami za nominacje do nagrody.
Na posiedzeniu Kolegium Refleksji Humanistycznej dyskutowano nad wspomnianą wyżej „postawą humanisty” w naukach akademickich. Rozmowy były prowadzone w oparciu o wystąpienia trzech prelegentów.
Prof. Anna Legeżyńska, z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkini Kapituły Konkursu, mówiła o humanistyce z perspektywy osobistego doświadczenia akademickiego, humanistyce literaturoznawczej, zawężonej do konkretnego czasu, tj. 2021 r.
Profesor Legeżyńska przywoływała m.in. „punktozę”, „grantozę” oraz rygory umiędzynarodowienia publikacji humanistycznych. Prowadziła refleksję nad Humboldtowskim modelem akademii, kolejnymi reformami uczelni wprowadzanymi w Polsce, jak również nad poczuciem nierówności szans zawodowych humanistów wobec przedstawicieli nauk ścisłych.
W moim przekonaniu powinnością humanisty jest dzisiaj wezwanie do ochrony relacji międzyludzkich, zagrożonych mizantropią. Także działanie przeciw groźnym skutkom wirtualizacji nauki i edukacji.
prof. Anna Legeżyńska, UAM
Bardzo osobiste wystąpienie przygotowała dr hab. Ewa Kołodziejczyk z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, zwyciężczyni II edycji konkursu. Klamrą spinającą całą wypowiedź były, niezwykle plastyczne w opisie, wspomnienia i refleksje prelegentki z poszczególnych etapów jej edukacji oraz początków pracy badaczki, literaturoznawczyni. Autorka książki „Amerykańskie powojnie Czesława Miłosza”, uznanej za najlepszą książkę humanistyczną w Polsce w 2016 r., w swoim wystąpieniu niejednokrotnie odwoływała się do Czesława Miłosza, w tym do jego książki „Rodzinna Europa", przywołując dylemat, czy...
...na drodze poszukiwania eliksiru młodości i praktykowania miłości igła kompasu musi drgać?
Prof. Jerzy Zajadło, prawnik i filozof prawa z Uniwersytetu Gdańskiego, zbudował swoje wystąpienie na omówieniu związku humanistyki i prawodawstwa. Refleksję prowadził m.in. w oparciu o książkę poświęconą rzymskim paremiom „Minima luridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych”, która została uznana najlepszą książką humanistyczną w Polsce, w VI edycji konkursu. Profesor Zajadło przywołał ponadto obraz „Prawo” Gustawa Klimta, alegorycznie przedstawiający wymiar sprawiedliwości, konkludując:
To zadanie prawników, sędziów, żeby przenieść ideały humanistyczne na poziom realistyczny. Jeśli ich nie przenoszą, z powodu braku wrażliwości, braku troski czy przesadnego formalizmu, to nie jest wina nauk społecznych, tylko ich samych. Humanistyka stoi do dyspozycji, jest na podorędziu. Wystarczy z niej skorzystać.
Kolejne spotkanie Kolegium Refleksji Humanistycznej planowane jest na wiosnę 2022 r.
Redakcja tekstu i materiały foto-audio: Centrum Promocji UŁ