Prof. dr hab. Sławomira Skrzypek, dziekan Wydziału Chemii UŁ i prorektor UŁ ds. nauki prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak uroczyście przecinają wstęgę w wejściu do nowo wyposażonej Pracowni Spektroskopii Molekularnej.
Supernowoczesna pracownia spektroskopii molekularnej
W uroczystości, która rozpoczęła się przecięciem wstęgi w drzwiach nowej pracowni przez prorektora ds. nauki prof. dr hab. Zbigniewa Kmieciaka i dziekan prof. dr hab. Sławomirę Skrzypek, wzięli także udział: dr hab. Robert Zakrzewski (prof. UŁ) – prorektor ds. studentów i jakości kształcenia, kanclerz UŁ Kamilla Szcześniak oraz władze Wydziału Chemii UŁ, a także zaproszeni naukowcy, wśród nich dr hab. Damian Plażuk, kierownik Pracowni Spektroskopii Molekularnej.
Po zaprezentowaniu gościom i przybyłym na uroczystość dziennikarzom wyposażenia pracowni, dalsza część inauguracji odbywała się w auli im. prof. Anny Chrząszczewskiej, gdzie dziekan Skrzypek uroczyście powitała gości i krótko omówiła znaczenie dla badaczy wydziału nowo zakupionej aparatury.
Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że dziś bez zaawansowanej technologii badawczej i nowoczesnej aparatury, postęp w nauce nie jest możliwy. Niestety tym, co stanowi największe ograniczenie w rozwoju zaplecza naukowego, jest dla większości badaczy bariera finansowa. Ceny zaawansowanych technologicznie przyrządów przekraczają zwykle kwotę miliona złotych, a często są kilka razy droższe, jak jest to w przypadku aparatury zakupionej w ostatnim czasie na naszym wydziale. Główne źródło pozyskiwania środków stanowi dotacja ministerialna, tzw. grant aparaturowy, jednak możliwości jego uzyskania są ograniczone
– mówiła prof. dr hab. Sławomira Skrzypek, dziekan Wydziału Chemii UŁ.
Wnętrze wyposażonej w nowoczesne urządzenia Pracowni Spektroskopii Molekularnej.
Zrozumienie władz uczelni dla inwestycji w aparaturę badawczą
Jak podkreśliła prof. Skrzypek, znaczenie aparatury badawczej na wydziale eksperymentalnym, jakim jest Wydział Chemii, rozumie znakomicie rektor UŁ, prof. Elżbieta Żądzińska. W roku 2019, będąc jeszcze prorektorem UŁ ds. nauki, pozytywnie zaopiniowała wniosek wydziału dotyczący zakupu z Funduszu Rozwoju Naukowego Uczelni dwóch priorytetowych aparatów – dyfraktometru rentgenowskiego i chromatografu cieczowego sprzężonego z detektorem mas. Wspierała też mocno chemików podczas negocjacji na temat zakupów z ówczesnym rektorem prof. Antonim Różalskim. Następnie, już jako rektor UŁ, w roku 2020 pozytywnie odniosła się do kolejnej prośby – o zakup spektrometru NMR. Również kanclerz Kamila Szcześniak mocno wspierała wnioski Wydziału Chemii o zakupy sprzętu badawczego, umożliwiając realizacje inwestycji.
Było to naprawdę finansowe wyzwanie, opiewające na kwotę ponad 9 milionów złotych. Sam spektrometr NMR kosztował 4,5 mln zł. To jedno z najbardziej zaawansowanych technologicznie urządzeń laboratoryjnych w Polsce, które pozwoli naukowcom na dokładne i szybkie badanie struktury związków chemicznych. Dzięki temu zakupowi badacze zyskali dostęp do najbardziej nowoczesnych i unikatowych narzędzi, które umożliwią im prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie
– dodała prof. dr hab. Sławomira Skrzypek.
O znaczeniu nowoczesnego sprzętu dla współczesnego badacza mówiła dziekan Wydziału Chemii UŁ, dziękując jednocześnie władzom UŁ za wsparcie ostatnich zakupów aparatury.
Po wystąpieniach dziekan Skrzypek i zaproszonych gości, naukowcy Wydziału Chemii UŁ – dr hab. Damian Plażuk, prof. UŁ, prof. dr hab. Marcin Palusiak, dr hab. Grażyna Chwatko, prof. UŁ, i dr hab. Marek Zieliński, prof. UŁ – zaprezentowali gościom zgromadzonym w auli możliwości i działanie urządzeń badawczych zakupionych dla wydziału.
Aparatura badawcza zakupiona dla Wydziału Chemii UŁ
- Zestaw do badań magnetostatycznych amerykańskiej firmy Lake Shore Cryotronics zakupiono za ok. 0,5 mln zł do Pracowni Badań Magnetostatycznych Katedry Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Wydziału Chemii UŁ. Zestaw służy do wytwarzania jednorodnego, stałego pola magnetycznego o różnej wartości indukcji magnetycznej oraz badania kierunku i zwrotu wektora indukcji magnetycznej. Oprócz badań naukowych w dziedzinie chemii, fizyki i biologii może służyć przemysłowi chemicznemu, elektronicznemu, budowlanemu czy materiałowemu. To obecnie jedyna taka aparatura w Łodzi oraz regionie łódzkim i jedna z nielicznych w Polsce.
- Chromatograf cieczowy sprzężony z detektorem mas (HPLC-MS/MS) firmy Agilent to urządzenie, którego obszar zastosowań jest bardzo szeroki. Dotyczy przede wszystkim analityki związków organicznych ważnych z biologicznego i środowiskowego punktu widzenia, w szczególności próbek cieczy i ciał stałych, w tym próbek pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Cechą charakterystyczną przyrządów tego typu jest możliwość rozdzielania skomplikowanych pod względem składu chemicznego mieszanin, wykrywanie poszczególnych komponentów na poziomach sięgających femtogramów oraz ich identyfikacja jakościowa. Współczesne pozanaukowe zastosowania tej techniki obejmują m.in. analizy próbek biologicznych istotnych w diagnostyce medycznej (np. płyny ustrojowe), analizy chemiczne i biochemiczne, zanieczyszczeń środowiska, produktów rolno-spożywczych, farmaceutycznych, kosmetycznych czy śladów kryminalistycznych. Badania z wykorzystaniem tego rodzaju aparatury stanowią obecnie jedno z najbardziej zaawansowanych technologicznie i najczęściej wykorzystywanych podejść w analityce.
- Spektrometr magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) 600 MHz firmy Bruker, wyposażony w nowoczesną sondę CryoProbe Prodigy oraz konsolę Avance Neo. To jedno z najbardziej zaawansowanych urządzeń laboratoryjnych w Polsce, które pozwoli naukowcom na dokładne i szybkie badanie struktury związków chemicznych. Zakupiony spektrometr wchodzi w skład wyposażenia Pracowni Spektroskopii Molekularnej działającej w strukturze Katedry Chemii Organicznej Wydziału Chemii UŁ. Dzięki temu zakupowi, w pracowni dostępne są aktualnie dwa spektrometry NMR 600 MHz wyposażone w różnorodne sondy, zaś badacze zyskali dostęp do najnowocześniejszych i unikatowych narzędzi, które umożliwią im prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie. Sonda CryoProbe Prodigy jest urządzeniem wykorzystującym najnowsze technologie, co pozwala na uzyskanie bardzo precyzyjnych wyników badań. Urządzenie to jest również wyjątkowo czułe i wydajne, dzięki czemu naukowcy będą mogli prowadzić badania wykorzystując minimalne ilości związków chemicznych.
- Dyfraktometr rentgenowski, a dokładniej system dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na monokryształach, to aparatura, która umożliwia poznanie budowy cząsteczek chemicznych na poziomie atomowym, a nawet subatomowym. Urządzenie bazuje na technice, która daje ostateczną informację o budowie cząsteczkowej związków chemicznych. W konsekwencji pozwala np. powiązać ich cechy strukturalne z właściwościami fizycznymi, chemicznymi czy biochemicznymi. Pozwala również potwierdzić wynik syntezy chemicznej. Urządzenie zostało wyprodukowane przez Rigaku Corporation. Jest wyposażone w podwójne źródło promieniowania (dwie lampy rentgenowskie), przystawkę niskotemperaturową pozwalającą obniżyć temperaturę badanej próbki do 100 K (-174 st. C) oraz niezwykle czuły detektor, działający w zakresie promieniowania X.
Materiał: Wydział Chemii UŁ
Tekst i redakcja: Marcin Kowalczyk, Centrum Komunikacji i PR UŁ
Zdjęcia: Maciej Andrzejewski, Marcin Kowalczyk, CKiPR UŁ
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.