Obrońca polskości z Petersburga
Urodzony w Petersburgu, do Polski przybył jako w pełni ukształtowany dwudziestoośmioletni kapłan prawosławny i na trwałe związał się polskim prawosławiem. Był orędownikiem wprowadzenia języka polskiego do nabożeństw prawosławnych. Zainicjował wydawanie w języku polskim czasopisma Przegląd Prawosławny oraz tłumaczenie tekstów liturgicznych, w tym Liturgii św. Jana Złotoustego.
Niezwykłą kartą w jego krótkim życiu (zmarł w 1951 roku mając 53 lata) był okres drugiej wojny światowej. Sawa, mający rozliczne kontakty z hierarchami prawosławnymi, wspierany przez władze RP na uchodźstwie, usilnie bronił polskiej autokefalii przed niemieckimi planami wykorzystania Cerkwi w celach politycznych. W 1943 roku rząd londyński przydzielił mu funkcję pełniącego obowiązki wojskowego biskupa prawosławnego. Odtąd organizował opiekę nad prawosławnymi żołnierzami i uchodźcami cywilnymi na terenie Wielkiej Brytanii, Włoch oraz na Bliskim Wschodzie.
Polak z wyboru
Był człowiekiem niezwykle aktywnym. Łączył pracę duszpasterską z aktywnością społeczną i polityczną. Kiedy pod koniec wojny mocarstwa zaczęły projektować nowy ład polityczny, władyka Sawa wydał wspólnie z biskupem Mateuszem (Siemaszko) oświadczenie, w którym protestował przeciwko "piątemu rozbiorowi" Polski.
19 lutego 1945 roku Polska Agencja Telegraficzna ogłosiła tekst tego oświadczenia. Możemy w nim przeczytać między innymi znamienne słowa:
Próby narzucenia Rzeczypospolitej i Rządowi Polskiemu zasadniczych rozwiązań polityczno-państwowych bez zasięgnięcia opinii Narodu Polskiego i jego konstytucyjnego Rządu zmuszają nas […] do zabrania głosu […], potępiamy samozwańcze poczynania obcych czynników w Polsce, popartych siłą z zewnątrz, a tym bardziej potępiamy próby legalizowania tego stanu rzeczy w drodze międzynarodowej. Oświadczamy, że my, prawosławni obywatele polscy, pozostajemy wierni walczącemu od przeszło pięciu lat z najeźdźcą niemieckim Państwu Polskiemu i jego konstytucyjnemu Rządowi z tymczasową siedzibą w Londynie.
Droga do kraju została definitywnie zamknięta.
Nie będąc etnicznym Polakiem, arcybiskup Sawa świadomie związał swoje życie i posługę kapłańską z Rzeczypospolitą. I zapisał się na kartach jej trudnej historii pierwszej połowy XX wieku znakomicie. W czasie wojny był uosobieniem patriotyzmu i wierności Ojczyźnie. Trwał u boku władz polskich na uchodźstwie w ciężkich chwilach zawieruchy wojennej. Do końca życia pozostał nieugiętym orędownikiem i obrońcą Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Uniwersytet Łódzki to największa uczelnia badawcza w centralnej Polsce. Jej misją jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki i nauk ścisłych. Współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba studiujących tutaj obcokrajowców, a polscy studenci poznają Europę, Azję, czy wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Zapraszamy na stronę Biura Prasowego UŁ: https://biuroprasowe-uni-lodz.prowly.com/
Autorka tekstu: dr Małgorzata Łapa (WF-H UŁ)Redakcja: Centrum Promocji UŁ