Louise Glück, zdobywczyni tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, urodziła się i dorastała na Long Island w 1943 roku. Jej wszechstronnie uzdolniony i niepozbawiony ambicji artystycznych ojciec przywiązywał wagę do rozwijania wszelkich talentów potomstwa. Dzięki temu być może, zainteresowania poetyckie Glück sięgają wczesnego dzieciństwa, kiedy zaczęła czytać Szekspira i Blake'a.
Poetka debiutowała tomem zatytułowanym Firstborn (1968), a swoją pozycję ugruntowała zbiorami wydawanymi regularnie co kilka lat w następnych dekadach. W sumie Glück jest autorką kilkunastu zbiorów poezji i należy do grona najbardziej docenionych poetów amerykańskich. Lista otrzymanych przez nią stypendiów, nagród i wyróżnień jest imponująca. Warto wspomnieć o niezwykle prestiżowej, przyznawanej co dwa lata Bollingen Prize, którą Glück otrzymała w 2001 roku, a także o pełnionej przez nią w latach 2003-04 zaszczytnej funkcji Poetki Laureatki Stanów Zjednoczonych.
Twórczość Glück da się scharakteryzować jako pogłębioną kontynuację poetyki konfesyjnej, kojarzonej z takimi nazwiskami jak Robert Lowell, Sylvia Plath, czy Elizabeth Bishop. Charakterystyczne dla tych poetów jest skupienie na trudnym, nierzadko traumatycznym przeżyciu osobistym, rozliczenie z własnym dzieciństwem, co często oznacza też nawiązania do historii rodzinnej. Zadanie, przed którym stają poeci konfesyjni polega jednak nie tylko na dociekaniu źródeł własnego cierpienia psychicznego, ale też na znalezieniu formy i estetycznego dystansu do osobistych przeżyć. W przeciwieństwie do innych poetów konfesyjnych, u których zaznacza się nieraz retoryczny naddatek, Glück rozwija tematykę osobistą w formach tyleż otwartych, co precyzyjnych, wręcz minimalistycznych. Jej zdyscyplinowany wiersz wolny jest wzbogacony nawiązaniami do kultury klasycznej, co wzmacnia uniwersalność jej poezji i jest też ukłonem w kierunku poetów modernistycznych, dla których erudycyjny powrót do antyku był jednym ze sposobów na odświeżenie poezji w XX w.
Nie dziwi więc, że krytyka umieszcza często poezję Glück w kontekstach ukształtowanych przez wpływ T. S. Eliota. Eliot odpowiedzialny jest jednak nie tylko za ponowne przekierowanie uwagi poetów na antyk, ale przede wszystkim za sproblematyzowanie warstwy autobiograficznej w wierszach. Z tego właśnie zagadnienia wywodzi się poezja konfesyjna, która była jedną z prób odpowiedzi na pytania zadane przez Eliota. Poezja Glück mieści się w tak nakreślonym polu. Jej wiersze omawiane są też często przy pomocy narzędzi wywiedzionych z psychoanalizy.
Różnice między Glück a innymi poetami głębokiego przeżycia osobistego pojawiają się w warstwie językowej i stylistycznej. Wspomniany wyżej minimalizm, który nieraz przechodzi w estetykę niemal surową, łączy się u Glück z językiem zwyczajnym, przystępnym, sprawiającym wrażenie dykcji naturalnej. Jest zatem Glück artystką umiejętnie łączącą różne odcienie estetyczne, stylistyczne i emocjonalne. Posługując się modulowaną zwyczajnością i zrównoważonym tonem, wiersze Glück - traktujące o samotności, wyobcowaniu, utracie - okazują się narzędziem autoanalizy tyleż przejmującej, co wciągającej w sferę intymnego wyznania. W tonie kontrolowanej emocjonalności Glück powraca do traumatycznych doświadczeń osobistych, rodzinnych napięć, skłonności anorektycznych, nieudanych związków. Powstają utwory oddziałujące na czytelnika zniuansowaną paletą nastrojów i doznań. W swoim uzasadnieniu tegorocznego werdyktu, komisja noblowska doceniła tę twórczość za głębię i autentyzm oraz wyrazisty, niepodrabialny głos poetycki, którego "surowe piękno przenosi pojedynczy żywot ludzki w wymiar uniwersalny".
Chociaż poezja amerykańska od lat znajduje się wśród tych obszarów poezji międzynarodowej, którymi polscy krytycy, tłumacze i poeci interesują się najbardziej, trzeba przyznać, że tegoroczna noblistka pozostaje na naszym gruncie słabo rozpoznana. Nieliczne przekłady jej wierszy, autorstwa Julii Hartwig, znajdziemy w antologii prezentującej twórczość poetek amerykańskich zatytułowanej "Dzikie brzoskwinie". Pomieszczone tu liryki - "Eros", "Czas", "Baśń" - stanowią dobry wstęp do bezpretensjonalnej estetyki i "surowego piękna", o którym wspomina komisja noblowska.
Uniwersytet Łódzki to jedna z największych polskich uczelni. Misją UŁ jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych, przyrodniczych, ścisłych, nawet medycznych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Materiał źródłowy: dr. hab. Kacper Bartczak, prof. UŁ
Redakcja: Centrum Promocji UŁ