Profesor Zygmunt Maksymiuk urodził się 29 lipca 1932 roku w Huszlewie na Podlasiu, gdzie rodzice Józef i Teofilia z domu Adamowska posiadali gospodarstwo rolne. Tam też, w 1945 roku, ukończył Szkołę Powszechną. Po maturze, uzyskanej w 1950 roku, w Liceum pedagogicznym w Leśnej Podlaskiej, Z. Maksymiuk przenosi się do Łodzi i podejmuje tu studia geograficzne na Wydziale matematyczno-Przyrodniczym uniwersytetu Łódzkiego. Jeszcze przed ukończeniem studiów, bo w 1954 roku, rozpoczyna pracę zawodową na stanowisku laboranta w Katedrze Geologii tego Wydziału, kierowanej przez prof. Józefa Gołąba. Pracując już zawodowo, kończy studia geograficzne w UŁ, broniąc w marcu 1955 roku pracy magisterskiej pt. „Geomorfologia doliny Czarnawki”. Jej promotorem był prof. Jan Dylik. Tej samej wiosny, Z. Maksymiuk obejmuje stanowisko asystenta dydaktycznonaukowego w Zakładzie Geografii Fizycznej II Uniwersytetu Łódzkiego, kierowanym przez prof. Stanisława Pietkiewicza, a w 1960 roku zostaje w nim zatrudniony na stanowisko starszego asystenta. To właśnie w tym okresie zostają w Profesorze rozbudzone i mocno ugruntowane zainteresowania problematyką hydrologiczną. Prowadzone wówczas wieloaspektowe, hydrologiczne i środowiskowe badania terenowe i eksperymentalne owocują rozprawą doktorską, przygotowaną pod kierunkiem prof. Stanisława Zycha, pt. „Hydrografia dorzecza Grabi”. Zostaje ona obroniona w 1966 roku, na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UŁ. Recenzentami w przewodzie doktorskim byli: prof. Kazimierz Łomniewski i prof. Stanisław Pietkiewicz. Praca ta była pierwszą tak obszerną, nowatorską i metodycznie ważną monografią hydrologiczną, która po opublikowaniu na długo stała się wzorem dla innych tego typu opracowań, licznie powstających później w Polsce.
Do 1981 roku, Z. Maksymiuk pracuje w Zakładzie Meteorologii, Klimatologii i Hydrografii uniwersytetu Łódzkiego na stanowisku adiunkta. Intensywne i wielokierunkowe badania hydrologiczne i hydrogeologiczne prowadzone w środkowej Polsce owocują wieloma artykułami naukowymi, autorskimi mapami oraz kolejną ważną monografią naukową pt. „Formy alimentacji rzek i ich rola w bilansie wodnym na przykładzie dorzecza Widawki”. Zostaje ona przestawiona jako rozprawa habilitacyjna. Przewód habilitacyjny kończy się w 1980 roku nadaniem Zygmuntowi Maksymiukowi stopnia naukowego doktora habilitowanego. Recenzentami pracy i dorobku byli: doc. Tadeusz Krzemiński, prof. Zbigniew Pasławski oraz prof. Michał Żurawski. W roku 1981, Minister Szkolnictwa Wyższego, Nauki i Techniki powołuje Z. Maksymiuka na stanowisko docenta, a w 1990 roku, uchwałą Senatu UŁ, obejmuje On stanowisko profesora nadzwyczajnego UŁ.
Publikowany dorobek naukowy prof. Z. Maksymiuka jest bardzo różnorodny i liczy 131 pozycji. Są w nim opracowania indywidualne i zespołowe w postaci: monografii, podręczników, artykułów, rozdziałów w monografiach i komunikatów naukowych oraz map. Uzupełnia go ok. 50 prac niepublikowanych, w tym: opinie, raporty z badań, recenzje wydawnicze i inne. W całym dorobku naukowym Profesora wyodrębnia się trzy nurty badawcze: kartografii hydrograficznej, dynamiki i bilansowania zasobów wodnych oraz wpływu antropopresji na stosunki, zjawiska i obiekty wodne.
Prace badawcze, których efektem były nowe metody i procedury terenowego kartowania hydrograficznego i oparte na nim analizy stosunków wodnych w różnych regionach Polski są charakterystyczne dla pierwszego etapu działalności naukowej Profesora. W wielu przypadkach badania miały tu charakter pionierski. Dość wymienić ogromny wkład Profesora w powstanie pierwszej w Polsce mapy hydrograficznej w skali 1:50 000 (arkusz Mońki; 1958). Jego doświadczenia i wypracowane techniki pomiarowe były wówczas nie tylko wzorem dla późniejszych badaczy rozpoznających środowisko wodne Polski, ale stały się również podstawą opracowania pierwszych instrukcji sporządzania map hydrograficznych Polski w skali 1:150 000 i 1:500 000.
Badania i analizy dynamiki wód powierzchniowych i podziemnych oraz prace syntetyczne w zakresie metod bilansowania zasobów wodnych tworzą drugi nurt w dorobku Profesora i zawierają najważniejsze Jego osiągnięcia naukowe. Zaproponowane w rozprawie doktorskiej i rozwinięte później w pracy habilitacyjnej rozwiązania metodyczne i formalne, polegające na całościowym badaniu obiegu wody i stosunków wodnych w zlewni oraz zestawianiu jej bilansu w świetle i przy uwzględnieniu pozostałych elementów środowiska geograficznego, były na ówczesne czasy nowatorskie metodycznie i merytorycznie. Ogromna wiedza, umiejętności metodyczne i warsztatowe, a także pasja i nieustająca chęć odkrywania nowych prawidłowości sprawiały, że badania empiryczne prowadzone przez Profesora dostarczały zawsze nowych i ciekawych danych, a proponowane rozwiązania teoretyczne i wnioski merytoryczne były zawsze rzetelnie udokumentowane.
Badania antropopresji na stosunki wodne prof. Z. Maksymiuk rozpoczął już bardzo wcześnie, bo w latach 60. ubiegłego wieku, udanie rekonstruując środowisko wodne okolic Łęczycy w okresie wczesnośredniowiecznego osadnictwa. Dużym osiągnięciem Profesora było też zgromadzenie wokół siebie zespołu, który na przełomie lat 80. I 90. XX wieku przeprowadził szeroko zakrojone badania wpływu górnictwa odkrywkowego na stosunki wodne w rejonie powstającej wówczas KWB „Bełchatów”. Realizowany wtedy kilkuletni projekt badawczy oparto o własną sieć obserwacyjno-pomiarową założoną w zlewni badawczej. Badania te doprowadziły nie tylko do precyzyjnego rozpoznania wpływu rozwijającego się leja depresyjnego kopali na lokalne stosunki wodne, ale i do kilku korekt metodycznych i formalnych, o które zostały wzbogacone stosowane wtedy procedury bilansowania zasobów wodnych na obszarach poddanych intensywnemu odwodnieniu. Najważniejszym jednak efektem tych badań było to, że w UŁ powstał wtedy zalążek liczącego się później w Polsce, ośrodka badań hydrologicznych.
W okresie pracy zawodowej w Uniwersytecie Łódzkim prof. Z. Maksymiuk pełnił liczne funkcje administracyjne. Od 1981 do 1985 był Kierownikiem Zakładu Meteorologii, Klimatologii i Hydrografii, a później do czasu przejścia na emeryturę w 2002 roku. Kierownikiem nowopowstałego Zakładu Hydrologii i Gospodarki Wodnej. W latach 1987-1990 był równocześnie Kuratorem Zakładu Dydaktyki Geografii i Krajoznawstwa UŁ. Od 1982 roku do 1990 roku pełnił też funkcję Zastępcy Dyrektora Instytutu Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska, a w latach 1988-1989 piastował funkcję jego Dyrektora.
Praca dydaktyczna prof. Z. Maksymiuka związana była niemal wyłącznie z Uniwersytetem Łódzkim, choć wykładał również w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach (Uniwersytet im. J. Kochanowskiego), a po przejściu na emeryturę, w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Skierniewicach. Do 1966 roku Profesor prowadził różnego rodzaju ćwiczenia kameralne i terenowe, głownie z hydrologii i geografii fizycznej. Bardzo szybko, bo tuż po uzyskaniu stopnia doktora, powierzono Mu również prowadzenie wykładów i seminariów, w tym wykładu kierunkowego z Hydrologii i Oceanologii oraz seminarium na specjalności Hydrologia i Gospodarka Wodna utworzonej z jego inicjatywy na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UŁ. W latach 1982-1985 zaproszono też Profesora do pracy w Zespole Programów szkolnych przy Ministerstwie Oświaty i Wychowania.
Do czasu przejścia na emeryturę, prof. Z. Maksymiuk wypromował 2 doktorów (jeden z nich jest dziś profesorem tytularnym), 88 magistrów geografii w zakresie hydrologii oraz 3 licencjatów. Był również recenzentem 5 prac doktorskich z hydrologii i opiniował dorobek jednego kandydata do tytułu profesorskiego. Praca dydaktyczna zawsze pasjonowała Profesora i to zarówno ta prowadzona z wysokości katedry, jak i ta realizowana od rana do wieczora w terenie, z bagażem przyrządów pomiarowych u boku. W tym względzie, Profesor należy do coraz mniej licznego grona „hydrologówmokrych”, dla których eksperymenty i badania terenowe są nie tylko źródłem i podstawą zdobywania wiedzy o środowisku wodnym, ale stanowił również najważniejszy składnik warsztatu naukowego.
Kariera zawodowa, naukowa oraz liczne funkcje pełnione w Uniwersytecie Łódzkim nigdy nie przeszkadzały Profesorowi w działalności społecznej. Od 1954 roku do dziś jest członkiem Polskiego Towarzystwa Geograficznego, a w latach 1969-1974 oraz 1984-1987, wchodził w skład Zarządu Oddziału Łódzkiego PTG. Od roku 1972 do 2002, prof. Z. Maksymiuk zasiadał w Komisji Hydrograficznej (obecnie Hydrologicznej) PTG. W 1964 roku, wspólnie z prof. Stanisławem Zychem i dr Alicją Zawadzką powołał do życia Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Geofizycznego. W latach 1975-1978, pełnił w nim funkcję Wiceprzewodniczącego, a w latach 1978-183 – Przewodniczącego Oddziału. W roku 1988 Profesor zostaje przyjęty w poczet Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. W kadencji 1991-1993 powierzona Mu zostaje funkcja Sekretarza Wydziału III Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, a w latach 1994-1996 – Przewodniczącego Wydziału III ŁTN. W 2001 roku, prof. Z. Maksymiuk zostaje Przewodniczącym Komisji Geograficznej Wydziału II Nauk Matematyczno-Przyrodniczych i funkcję tę pełni do 2007 roku.
Lista osiągnięć i zasług w okresie bardzo bogatej w wydarzenia kariery zawodowej prof. Z. Maksymiuka jest długa. Uznany autorytet hydrologiczny i geograficzny, naukowiec i praktyk, znakomity dydaktyk i wychowawca. Uczony przez całe swoje pracowite życie zawodowe poświęcił nauce i nauczaniu. Za swoją działalność naukową, dydaktyczną i społeczną, prof. Z. Maksymiuk został uhonorowany licznymi nagrodami i odznaczeniami. Dość wymienić: Złotą Odznakę UŁ (1974), Złoty Krzyż Zasługi (1976), Złotą Odznakę Polskiego Towarzystwa Geograficznego (1977), Srebrną Odznakę „Zasłużony białostocczyźnie” (1981), Medal „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwa i Nauki” (1985), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1986), Honorową Odznakę m. Łodzi (1989), Srebrną Odznakę za zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (1989), medal KEN (1993), Medal 50. lecia Uniwersytetu Łódzkiego (1995), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – Polonia Retistituta (2002) i Medal za szczególne zasługi dla ZNP (2005).