„WyWODY po łódzku” to cykl rozmów inicjowanych i prowadzonych przez Koło Naukowe Ekohydrologii Uniwersytetu Łódzkiego. Członkowie Koła chcą poszerzyć wiedzę społeczeństwa na temat wyzwań związanych z zasobami wodnymi oraz nowoczesnych, bliskich naturze rozwiązań służących poprawie jakości ekosystemów wodnych.
Czy rośliny mogą uratować świat? Badania podstawowe i wdrożeniowe dla usuwania zanieczyszczeń z gleby
Czy rośliny mogą pomóc nam oczyścić środowisko? Na pewno tak. Z drugiej strony, wiele roślin jadalnych (np. dyniowate, a wśród nich cukinie i ogórki) mogą akumulować trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO). Jak odnaleźć kompromis między utrzymaniem zdrowych ekosystemów, a produkcją bezpiecznej żywności?
Na te (i inne) pytania odpowiedziała prof. Magdalena Urbaniak z Katedry UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej oraz Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii, która jest koordynatorem projektu IDUB „Kontrola bioakumulacji Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych u roślin z rodziny dyniowatych – produkcja bezpiecznej żywności vs. bioremediacja terenów skażonych”. Prof. Urbaniak na co dzień zajmuje się badaniami dotyczącymi biologicznych metod usuwania TZO oraz nowo pojawiających się zanieczyszczeń takich jak: bio-, fito- i ryzoremediacja.
Drugim rozmócą jest prof. Hideyuki Inui (Biosignal Research Centre, Kobe University, Japonia), który przebywał w Polsce w ramach wspólnego polsko-japońskiego projektu w ramach porozumienia współpracy naukowej między Polską Akademią Nauk i Japońskim Towarzystwem Promocji Nauki (którego polskim koordynatorem z ramienia PAN jest prof. Magdalena Urbaniak). Prof. Inui na co dzień zajmuje się badaniem ww. procesów na poziomie molekularnym, dotyczącym mechanizmów poboru, transportu, gromadzenia się oraz metabolizmu zanieczyszczeń w roślinach (m.in. dyniowatych), szczególnie pod kątem produkcji bezpiecznej żywności.
Badania podstawowe prowadzone w ramach współpracy między Uniwersytetem Łódzkim a Uniwersytetem w Kobe mają na celu przeprowadzenie analiz, które będą podstawą dla racjonalnego kształtowania „zielonych technologii”, dążących nie tylko do przywracania naruszonych elementów ekosystemów glebowych i wodnych do ich stanu właściwego, ale również do produkcji bezpiecznych roślin jadalnych.
Badaczki UŁ w Japonii – badania nad oczyszczaniem gleby
Ekohydrologia na co dzień — wdrożenie ekohydrologicznych rozwiązań opartych na naturze w miastach
Zmiany klimatu nie tylko negatywnie wpływają na środowisko naturalne ale również na funkcjonowanie miast. Nie od dziś wiadomo, że stale postępująca urbanizacja terenów miejskich prowadzi do destabilizacji ekosystemów, których prawidłowe funkcjonowanie jest warunkiem dostarczania przez nie tzw. usług i dóbr wpływających na ludzkie życie i jego jakość. Niestety zmiany klimatyczne oraz degradacja środowiska postępują tak szybko, że zapewnienie zrównoważonego rozwoju musi obecnie polegać na dostosowaniu się ekosystemów do zmieniających się warunków. Oznacza to, że ochrona środowiska, ingerencje człowieka w środowisko naturalne oraz strategie adaptacyjne muszą opierać się podtrzymaniu wysokiej różnorodności i funkcjonalności ekosystemów, warunkujących możliwość bezpiecznego życia.
W kolejnym odcinku podcastu „WyWODY po łódzku” studenci Koła Naukowego Ekohydrologii Uniwersytetu Łódzkiego poruszają temat związany z adaptacją miast do zmian klimatu. O wdrożeniach mających na celu poprawę nie tylko jakości życia mieszkańców miast ale też jakości błękitno-zielonej infrastruktury opowiedział kierownik Katedry UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, dr hab. Tomasz Jurczak, prof. UŁ. Profesor na przykładzie projektów LIFE RadomKlima „Adaptacja do zmian klimatu poprzez zrównoważoną gospodarkę wodą w przestrzeni miejskiej Radomia” oraz EH-REK „Ekohydrologiczna rekultywacja zbiorników rekreacyjnych „Arturówek” (Łódź) jako modelowe podejście do rekultywacji zbiorników miejskich” nie tylko opowiada o współczesnych wyzwaniach związanych z przystosowaniem dużych miast do zmian klimatycznych, ale także przedstawia konkretne rozwiązania, mające na celu m.in:
- złagodzenie zagrożeń związanych z powodziami i suszą,
- złagodzenie podtopień na terenie miast wynikających z przyspieszonego spływu wód opadowych m.in. w wyniku uszczelnienia powierzchni miasta,
- stworzenie różnorodnych habitatów wspierających kształtowanie się i podtrzymanie bioróżnorodności w realizowanych na terenach miast zadaniach z zakresu gospodarki wodnej i istniejących ekosystemach,
- ograniczenie dopływu zanieczyszczeń punktowych do zbiorników wodnych oraz redukcję transportu zanieczyszczeń obszarowych w krajobrazie.
„WyWody po łódzku” starają się, zgodnie z naukową wiedzą, odpowiedzieć na podstawowe pytania, na które nierzadko otrzymujemy niepełne, mylące czy niejasne wyjaśnienia. Dlatego też do rozmów zapraszani są eksperci z Katedry UNESCO Ekohydrologii i Ekologii stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego oraz Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii PAN, zajmujący się tematyką zarządzania i ochrony wód w aglomeracjach miejskich oraz na terenach rolniczych.
Eksperci poruszają m.in. takie tematy, jak:
- ekohydrologia i jej znaczenie we współczesnym świecie,
- problemy hydrologiczne, z jakimi mierzymy się na co dzień,
- propozycje rozwiązań, które mogą np. złagodzić efekt miejskiej wyspy ciepła,
- rola społeczeństwa w ochronie wód.
„WyWODY po łódzku” – odcinki 1 i 2
„WyWODY po łódzku” – odcinek 3
Materiał źródłowy: Koło Naukowe Ekohydrologii UŁ; redakcja: Honorata Ogieniewska z Centrum Komunikacji i PR UŁ